تعارض اجماع و اجماع
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تعارض اجماع و اجماع : تنافی مدلول دو اجماع
تعارض اجماع و اجماع، یعنی تنافی میان مدلول دو اجماع در حکمی شرعی؛ برای مثال، اجماعی به وجوب نماز جمعه، و اجماع دیگربه حرمت آن حکم نماید.
از نظر اصولیهای اهل سنت، در تعارض دو اجماع، تقدیم و ترجیح هر یک بر دیگری به ترتیب زیر است:
1. اجماع نطقی متواتر؛ 2. اجماع سکوتی متواتر؛ 3. اجماع نطقی منقول به خبر واحد؛ 4. اجماع سکوتی منقول به خبر واحد.
و اگر این اجماعات از نظر رتبه با هم مساوی باشند، مانند این که دو اجماع سکوتی متواتر با هم تعارض کنند، آن اجماعی که از صحابه است، مقدم میشود و پس از آن، اجماع تابعین. و اگر باز هم دو اجماع مساوی بودند، اجماعی که ' متفق علیه ' است بر اجماعی که ' مختلف فیه ' است مقدم میگردد، مانند: تقدم اجماع نطقی بر اجماع سکوتی و تقدم اجماع صحابه بر غیر آن و تقدم اجماع منقول به تواتر بر اجماع منقول به خبر واحد، و تقدم اجماع امت بر اجماع اهل مدینه.
نیز ر.ک:تعارض اجماع منقول و اجماع منقول.
منابع
- التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه 324
- التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 1 : صفحه 308
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «تعارض اجماع و اجماع» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه تعارض اجماع و اجماع به زیرصفحه تعارض اجماع و اجماع/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 116
- اصول الفقه جلد 3 : صفحه 213
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 630
- التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 1 : صفحه 308
- التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه 324
- الوافیة فی اصول الفقه : صفحه 335
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 824
- معارج الاصول : صفحه 133
- معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 179