عملکردها

تداخل مسببات

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تداخل مسببات : اکتفا به امتثال واحد در صورت اجتماع اسباب متعدّد

تداخل مسببات، به معنای اکتفا نمودن به امتثال واحد در مقام امتثال اسباب و تکالیف متعدد است.

توضیح:

اگر در مبحث تداخل اسباب، نظریه عدم تداخل پذیرفته شود، این بحث پیش می‌آید که مکلفی که ذمه او به تکالیف متعدد مشغول شده، آیا در مقام عمل، می‌تواند به یک امتثال اکتفا کند یا باید چند امتثال نماید تا ذمه او آزاد شود.

مشهور اعتقاد دارند قاعده در این مورد - همانند بحث تداخل اسباب - عدم تداخل است؛ به بیان دیگر، اشتغال یقینی، اقتضای برائت یقینی دارد و برائت یقینی نیز در گرو تعدد امتثال در این موارد است.

یک استثنا در این مورد وجود دارد و آن جایی است که نسبت میان دو واجب عموم و خصوص من وجه باشد، مثل این که مولا بگوید: ' اکرم عالما ' و سپس بگوید: ' اکرم هاشمیا '؛ در این جا اکرام فردی که هم عالم و هم هاشمی است باعث برائت ذمه مکلف می‌گردد.

منابع

  1. الموجز فی اصول الفقه : صفحه (159-160)
  2. سیری کامل در اصول فقه جلد 7 : صفحه 498
  3. سیری کامل در اصول فقه جلد 7 : صفحه 468
  4. ایضاح الکفایة جلد 3 : صفحه 289
  5. کفایة الاصول : صفحه 239
  6. هدایه المسترشدین فی شرح معالم الدین : صفحه 166
  7. محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 109
  8. فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه (489-490)
  9. تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 436
  10. نهایة الافکار جلد 1,2 : صفحه 490
  11. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

تداخل اسباب، تعدد جزا، قاعده تداخل اسباب و مسببات ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تداخل مسببات به زیرصفحه تداخل مسببات/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصطلاحات الاصول : صفحه 186
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 121، 122
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 355، 356
  • القواعد و الفوائد جلد 1 : صفحه 47
  • المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 374، 382، 384، 386، 387، 388، 389
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 563
  • الموجز فی اصول الفقه : صفحه (159-160)
  • انوار الاصول جلد 2 : صفحه 40، 49، 50
  • ایضاح الکفایة جلد 3 : صفحه 289
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 476، 478
  • تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 435، 436
  • سیری کامل در اصول فقه جلد 7 : صفحه 468، 498
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 153
  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 489
  • فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه (489-490)
  • فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 490، 493
  • فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه (489-490)
  • کفایة الاصول : صفحه 239، 244
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 109
  • منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 251، 265
  • نهایة الاصول : صفحه 305
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 490
  • نهایة الافکار جلد 1,2 : صفحه 490
  • هدایه المسترشدین فی شرح معالم الدین : صفحه 166