تثویب در اذان

توضیح مفهومی

تثویب

تَثویب: گفتن »الصلاةُ خیرٌ مِن النَّومِ« در اذان.

تثویب بنابر مشهور میان فقها و لغویان عبارت است از گفتن جمله یادشده در

اذان بعد از جمله »حَیَّ عَلَی الفَلاح« به جای جمله »حَیَّ عَلی خَیرِ العَمَل«. برخی آن را به تکرار شهادتین در اذان، افزون بر مقدار تعیین شده و برخی دیگر به گفتن »حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ و حَیَّ عَلَی الفَلاح« بین اذان و اقامه تعریف کرده‏اند. از این عنوان در باب صلات بحث شده است.

تثویب به معنای نخست، نزد اهل سنّت در اذان دوم صبح مستحب است. نزد برخی دیگر از آنان در اذان عشا نیز جایز است. بعضی از ایشان تثویب به معنای دوم و بعضی به معنای سوم را مطلوب شمرده‏اند؛ لیکن نزد فقهای شیعه، تثویب به هر سه معنا به قصد مطلوبیت شرعی و مشروعیت، بدعت و حرام است؛ امّا بدون قصد مطلوبیت آیا مکروه است یا حرام و یا مباح؟ اختلاف است. 1

برخی در راستای نفی اختلاف فقها بین قول به حرمت و کراهت، این گونه جمع کرده‏اند که مراد قائلان به حرمت، گفتن آن به قصد مشروعیت و مراد قائلان به کراهت، گفتن آن بدون قصد مشروعیت است. در نتیجه مخالف را منحصر در ابن جنید دانسته‏اند؛ 2 لیکن کلمات قائلان به حرمت، مطلق است و مقیّد به صورت قصد مشروعیت نیست؛ هرچند امکان حمل آن به صورت قصد مشروعیت وجود دارد. 3 البتّه برخی به حرمت ذاتی) حرمت حتّی بدون قصد مشروعیت (تثویب به معنای نخست، تصریح کرده‏اند. 4

1. کتاب السرائر 212 /1؛ الجامع للشرائع/ 71؛ منتهی المطلب 384 - 381 /4؛ الحدائق الناضرة 421 - 418 /7؛ جواهر الکلام 2 116 - 112 /9. ریاض‏المسائل 3 343 - 340 /3. جواهرالکلام 4 116 /9. کشف الغطاء 146 /3.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 348

اصطلاح‌نامه

یادداشت دامنه

گفتن دو مرتبه جمله «الصلوة خیرٌ من النوم» در اذان صبح.

اعم

احکام اذان، تکلم ( فقه )

وابسته

اذان، تثویب در اقامه، فصول اذان

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تثویب در اذان به زیرصفحه تثویب در اذان/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==magshow.php?kind=217

• الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 7 : صفحه 418
• المبسوط فی فقه الامامیة جلد 1 : صفحه 95
• الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 10 : صفحه 150
• الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 2 : صفحه 360
• الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 1 : صفحه 385
• جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 2 : صفحه 189
• جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 9 : صفحه 112
• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 348
• کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 1 : صفحه 212[۱]
• مجمع الفائدة و البرهان جلد 2 : صفحه 177
• مستمسک العروة الوثقی جلد 5 : صفحه 546
• مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 3 : صفحه 506
• مهذب الاحکام جلد 6 : صفحه 37