تتمیم
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تتمیم : افزودن عبارتی به یک کلام تام به قصد مبالغه یا احتراز یا احتیاط
«تتمیم» یعنی افزودن کلمه یا جمله‌ای به سخنی کامل، تا بر زیبایی معنای آن بیفزاید. تتمیم را برای مبالغه، احتراز یا احتیاط به‌کار می‌گیرند؛ مانند:
1. «وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَی حُبِّهِ مِسْکِینًا وَیَتِیمًا وَأَسِیرًا»؛ «و به (پاس) دوستی (خدا) بینوا و یتیم و اسیر را خوراک میدادند» (دهر// 8) .
2. «وَآتَی الْمَالَ عَلَی حُبِّهِ»؛ «و مال (خود) را با وجود دوست داشتنش» (بقره// 177) .
در این دو آیه، «علی حبه» برای تتمیم آمده است، و ضمیر «ها» به طعام برمی‌گردد.
3. «وَمَن یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتَ مِن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَی وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ»؛ «و کسانی که کارهای شایسته کنند چه مرد باشند یا آن در حالی که مؤمن باشند آنان داخل بهشت میشوند» (نساء// 124) . در این آیه، «و هو مؤمن» تتمیم است.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 70
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 284
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 252
- اعجاز القرآن : صفحه 95
- التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 402
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تتمیم به زیرصفحه تتمیم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.