تبانی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تبانی: قرار پنهانی دو نفر علیه فرد سوم/ توافق) رتوافق (.
از تبانی به معنای نخست، به مناسبت در بابهایی چون تجارت و شفعه سخن رفته است.
حکم: تبانی محکوم به حکم امری است که بر آن تبانی شده است. اگر مورد تبانی امری حرام باشد تبانی نیز حرام خواهد بود و اگر مشروع باشد، جایز است. از مصادیق تبانی حرام نَجش) ر نجش (در معامله است؛ بدین معنا که فردی بدون آنکه قصد خرید داشته باشد بر اساس تبانی قبلی با فروشنده، برای کالای عرضه شده قیمت بالایی پیشنهاد میکند تا دیگری بشنود و آن را با بهای بیشتر بخرد. 1
از موارد جواز تبانی این است که کسی برای ایجاد مانع از اِعمال حقّ شفعه) ر شفعه (از سوی شفیع با تبانی قبلی مال شریک را با قیمت بیشتری میخرد و فروشنده پس از دریافت بعض ثمن، باقی مانده را ابراء) ر ابراء (میکند. در این فرض اگر شفیع بخواهد عقد را فسخ کند باید قیمت کامل ذکر شده در عقد را به خریدار بپردازد. 2
1. جواهر الکلام 441 /37. 2 477 - 476 /22.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 327
اصطلاحنامه
اعم
اخص
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 327