بیع حصاة

توضیح مفهومی

بیع حصاة

بیع حِصاة: از داد و ستدهای دوران جاهلی.

»حصاة« به معنای سنگ‏ریزه است. از بیع حصاة تفسیرهای گوناگونی شده است، از جمله:

1. فروشنده و خریدار پس از تعیین بهای کالا توافق می‏کردند از چند کالایی که نزد فروشنده است، خریدار سنگ‏ریزه‏ای به سوی آنها پرتاب کند، به هر یک اصابت می‏کرد همان، کالای مورد معامله در برابر بهای تعیین شده، بود.

2. در خرید و فروش زمین، پس از آنکه بهای آن تعیین می‏شد، ریگی از محلّ مورد توافق پرتاب می‏گشت و مبیع) کالای مورد معامله (عبارت بود از حدّ فاصل میان محلّ پرتاب و محلّ اصابت سنگ.

3. پس از توافق مقدّماتی نسبت به تعیین کالا و بهای آن، در مرحله اجرا و

انشای بیع، پرتاب سنگ‏ریزه، جایگزین صیغه بیع می‏شد، بدین معنا که فروشنده به خریدار می‏گفت: هرگاه این ریگ را پرتاب کنی کالای مورد توافق از آنِ تو خواهد بود.

4. پرتاب سنگ‏ریزه نشانه لزوم بیع بود و فروشنده به خریدار می‏گفت: این کالا را به فلان قیمت به تو فروختم به شرط آنکه هر زمان سنگ‏ریزه را پرتاب کردم بیع لازم گردد. 1

به این عنوان در باب تجارت اشاره شده است.

بیع حصاة از داد و ستدهای عصر جاهلیت بوده2 که شارع مقدّس از آن نهی کرده است، از این‏رو از معاملات باطل شمرده شده است. 3

1. مبسوط در ترمینولوژی حقوق2 932 /2. کتاب المکاسب 29 /3. 3 182 /4.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 177

اصطلاح‌نامه

یادداشت دامنه

یک نوع بیع دوران جاهلیت است. فروشنده به خریدار گوید اگر این سنگ به جامه اصابت کرد آن را به تو فروخته ام.

اعم

بیع ( فقه )

وابسته

جاهلیت

منابع

• الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 3 : صفحه 177
• الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 9 : صفحه 88
• ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 1 : صفحه 413
• جامع الخلاف و الوفاق بین الامامیة و بین ائمة الحجاز و العراق جلد : صفحه 249
• جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 4 : صفحه 53
• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 177
• مبسوط در ترمینولوژی حقوق جلد 2 : صفحه 932
• مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 8 : صفحه 252
• منتهی المطلب (ط ق) جلد 2 : صفحه 1008
• منتهی المطلب (ط ق) : صفحه 213