عملکردها

بسمله ( فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

بسمله

بَسْمَلَه: گفتن »بسم اللَّه« یا »بسم اللَّه الرحمن الرحیم«.

احکام مربوط به آن در باب طهارت و صلات آمده است.

بسمله در ابتدای هر سوره - جز سوره توبه که بسمله ندارد - آیه مستقلی به شمار می‏رود. برخی قدما در غیر سوره حمد بسمله را تنها افتتاح سوره دانسته‏اند نه جزء سوره. 1

طهارت: بر حرمت قرائت سوره‏های عزائم) ر عزائم (حتّی بسمله آن به قصد

آن سوره بر جنب) ر جنابت (و حائض) ر حیض (ادّعای اجماع شده است. 2

صلات: اگر نماز گزار بسمله را به قصد سوره معیّنی بگوید، سپس از قرائت آن سوره منصرف شود، بنابر مشهور میان متأخّران باید بسمله را اعاده کند. در وجوب تعیین سوره قبل از گفتن بسمله اختلاف است. برخی قول به وجوب را به اکثر و برخی به مشهور نسبت داده‏اند. 3

سوره‏های ضحی و انشراح و نیز فیل و قریش در نماز، یک سوره به شمار می‏روند و خواندن یکی از آن دو کفایت نمی‏کند؛ لیکن در وجوب قرائت بسمله میانی اختلاف است. 4

بلند خواندن بسمله در نمازهای جهریّه) ر جهر (واجب و در نمازهای اِخفاتیّه) ر اخفات (بنابر مشهور مستحب است. 5

خواندن هر ذکر و دعایی در قنوت نماز حتّی یک بار بسمله کفایت می‏کند. 6

گفتن بسمله هنگام شروع به هر کاری مستحب است) ر تسمیه (.

1. جواهر الکلام 296 /9؛ الحدائق الناضرة 107 - 105 /8؛ مستمسک‏العروة 2 175 /6. جواهرالکلام 55 /10. 3 43 /3؛ الحدائق الناضرة 4 222 /8. جواهر الکلام 24 /10؛ مستمسک العروة 5 177 /6. جواهر الکلام 6 385 /9. تحریر الوسیلة 183 /1.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 110

اصطلاح‌نامه

اعم

تسمیه ( گفتن بسم الله )

اخص

بسمله در خوردن، بسمله در نماز

وابسته

تحمید ( فقه )، ترک بسمله نماز، قرائت بسمله در نماز

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه بسمله ( فقه ) به زیرصفحه بسمله ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==index.php?catid=50

  • اصطلاحات فقهی : صفحه 91
  • الجامع لاحکام القرآن جلد 1 : صفحه 91
  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 8 : صفحه 83
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 110