اِلغاز
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اِلغاز : گفتن سخنی معمّاگونه و برخلاف روش ظاهر کلام
«الغاز» یکی از اسلوبهای بلاغی و بدیعی قرآن است. «لغز» در لغت به معنای راه منحرف، کج و پر پیچ وخم، و «إلغاز» در اصطلاح به معنای انشا و گفتن سخنی بر سبیل معما یا بیان سخنی بر خلاف روش ظاهر کلام به منظور انحراف ذهن مخاطب است.
سبب نامگذاری «الغاز» انحرافش از ظاهر کلام است و آن را «احجیّه» نیز مینامند؛ زیرا «حجی» به معنای عقل است، و این صنعت بدیعی باعث تقویت عقل میشود.
برخی گفتهاند این صنعت بدیعی در قرآن واقع شده است، و برای آن، نمونه هایی را ذکر کردهاند؛ مانند: 1. حروف مقطعه قرآن؛ چون معنای آنها ناشناخته است و عقلها مقابل آن متحیر میمانند؛ 2. پاسخ حضرت ابراهیم به سؤال از شکستن بتها: «قَالَ بَلْ فَعَلَهُ کَبِیرُهُمْ هَذَا» (انبیا// 63).
منابع
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «اِلغاز» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه اِلغاز به زیرصفحه اِلغاز/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.