عملکردها

اِعراض از تصریح به حکم

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اِعراض از تصریح به حکم : خودداری از تصریح به حکم

«اِعراض» یکی از اسلوب‌های بلاغی و بدیعی قرآن است که در آن متکلم از اظهار حکم صریح اعراض کرده، آن را مبهم می‌گذارد؛ مانند:

1. «وَمَن یَخْرُجْ مِن بَیْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَی اللّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلی اللّهِ وَکَانَ اللّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا»؛ «و هر کس (به قصد) مهاجرت در راه خدا و پیامبر او از خانه‏اش به درآید سپس مرگش دررسد پاداش او قطعا بر خداست و خدا آمرزنده مهربان است» (نساء// 100) . در این آیه از بیان مقدار جزا و پاداش، اعراض، و به منظور عظیم جلوه دادن مقدار آن به ذکر ثواب مشترک اعمال خوب اکتفا شده است.

2. «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لَا نُضِیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا»؛ «کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‏اند (بدانند که) ما پاداش کسی را که نیکوکاری کرده است تباه نمی‏کنیم» (کهف// 30) . در این آیه نیز از بیان مقدار پاداش اعراض شده است.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 411

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «اِعراض از تصریح به حکم» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اِعراض از صریح حکم

اعم

اسلوب بدیعی قرآن ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اِعراض از تصریح به حکم به زیرصفحه اِعراض از تصریح به حکم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 411
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 467