انزجار ( باز ایستادن )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
انزجار: بیزاری جستن / باز ایستادن.
از آن به معنای اول در باب امر به معروف سخن رفته است.
انزجار قلبی مؤمن از معصیت و منکر، واجب و لازمه ایمان به خداوند می‌باشد و اقل مراتب انکار منکر است. 1
از آن به معنای دوم در باب‌های امر به معروف، نذر، صید و ذباحه و حدود سخن رفته است.
امر به معروف: هدف از نهی از منکر، انزجار انجام دهنده منکر است. بنا بر این، اگر انزجار او با اقلّ مراتب نهی از منکر یعنی اظهار انکار قلبی حاصل شود، در همان حدّ واجب است. 2
نذر: نذر کردن برای انزجار از انجام حرام یا ترک واجب یا مستحب، جایز است و به آن ' نذر زجر ' گفته می‌شود. 3
صید و ذباحه: انزجار سگ شکاری از شکار هنگام باز داشتن صاحبش، از علایم شکاری بودن آن است که موجب حلیّت شکار آن و نیز جواز خرید و فروش و نگهداری آن می‌باشد 4 (--' سگ شکاری) .
حدود: فایده اجرای حدّ، انزجار مجرم از کرده خویش است. بنا بر این، واجب است حدّ شارب خمر، پس از برطرف شدن مستی او جاری شود. 5
زجر و منع کسی که به خانه‌های مردم سرک می‌کشد، جایز است و در صورت عدم انزجار، پرتاب کردن سنگ و چوب به طرف وی نیز جایز می‌باشد و اگر به وسیله آن آسیبی ببیند یا بمیرد، خونش هدر است و پرتاب کننده ضامن نیست، ولی اگر پرتاب، قبل از بازداشتن وی از این عمل باشد، پرتاب کننده ضامن است 6 (--' اطّلاع بر عورات) .
1 - توضیح المسائل (گلپایگانی) م 2863 و جواهر الکلام 21 374.
2 - جواهر الکلام 21 378.
3 - 35 364.
4 - 36 19.
5 - 41 461.
6 - 660 -.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 690
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «انزجار ( باز ایستادن )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: