اقتضای عقلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اقتضای عقلی : تأثیر در ثبوت واقعی یک شیء به حکم عقل
اقتضای عقلی، مقابل اقتضای لفظی و به معنای استعمال اقتضا، در معنای علیت و تأثیر در ثبوت واقعی شیء است که بدون دخالت لفظ، صورت میگیرد، مانند دیدگاه گروهی از اصولیون در بحث ' اقتضای امر به شیء از نهی از ضد آن ' که این اقتضا و استلزام را عقلی دانسته و میگویند: امر به شیء، به حکم عقل، مقتضی نهی از ضد عام است و ربطی به عالم الفاظ ندارد؛ یعنی ملازمه مورد بحث، از نوع بیّن بالمعنی الاخص نیست تا اقتضا لفظی باشد، بلکه یا بیّن بالمعنی الاعم است و یا غیر بیّن که در هر دو صورت، اقتضا به حکم عقل است.
منابع
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 275
- جلد 2 : صفحه 23
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه (453-454)
- ایضاح الکفایة جلد 2 : صفحه 110
- سیری کامل در اصول فقه جلد 6 : صفحه 22
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
اعم
وابسته
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه اقتضای عقلی به زیرصفحه اقتضای عقلی/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.