اطراد ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اطراد ( علوم قرآنی ) : ذکر اسامی پدران شخص ممدوح به ترتیب
«اطراد» یکی از اقسام اسلوب بدیعی قرآن است که طی آن، متکلم، اسامی پدران شخص ممدوح را به ترتیب تاریخ ولادت پشت‌سرهم می‌آورد؛ مانند: کلام الهی از زبان حضرت یوسف (ع» (وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ آبَآئِی إِبْرَاهِیمَ وَإِسْحَقَ وَیَعْقُوبَ»؛ «و آیین پدرانم ابراهیم و اسحاق و یعقوب را پیروی نمودهام» (یوسف// 38) .
معمولاً در این روش، از پدر شروع می‌شود و تا جدّ اعلی به همین ترتیب نام می‌برند؛ ولی این آیه برعکس از جد اعلی شروع و به پدر ختم کرده است. ابن‌ابی‌الاصبع در توجیه این امر می‌گوید: حضرت یوسف نخواسته است فقط نام‌های پدران خود را ذکر کند؛ بلکه با یاد آن‌ها می‌خواهد آیینشان را که خود نیز از آن تبعیت می‌کند بیان کند؛ لذا از صاحب شریعت (حضرت ابراهیم) شروع می‌کند و سپس به ترتیب، کسانی که از او اخذ کرده‌اند را نام می‌برد. این روش در آیه 133 بقره نیز تکرار شده است.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 296
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 284
- محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 547
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اطراد ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه اطراد ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصطلاحات الاصول : صفحه 64
- اصول الفقه جلد -1 : صفحه (34-35)
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 284، 296
- التمهید فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 162
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 32
- ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 116
- کفایة الاصول : صفحه 34
- محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 547
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 68