اصل حکمی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اصل حکمی : اصل مبیِّنِ حکم ظاهری، پس از شک در حکم واقعی
اصل حکمی، از اقسام اصول عملی و مقابل اصل موضوعی میباشد و آن، اصلی است که پس از شک در حکم واقعی، برای رفع سرگردانی مکلف و بیان حکم ظاهری به کار میرود؛ برای مثال، نمیدانیم در اسلام، ' استعمال دخانیات ' حلال است یا حرام، و چون در این مورد، اصل موضوعی وجود ندارد، نوبت به اصل حکمی، یعنی اصالت حلیت، میرسد.
نکته:
اصل موضوعی بر اصل حکمی مقدم است، زیرا شک در حکم، مسبب از شک در موضوع میباشد؛ بنابراین، هرگاه اصل موضوعی جاری گردید و موضوع روشن شد، دیگر نوبت به اصل حکمی نمیرسد؛ همان گونه که در اصل سببی و مسببی نیز حکم چنین است [۱].
پانوشت
منابع
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه (379-380)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
اعم
وابسته
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه اصل حکمی به زیرصفحه اصل حکمی/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.