استعمال غیر حقیقی و غیر مجازی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
استعمال غیر حقیقی و غیر مجازی : نظریه‌ای در تفسیر « استعمال لفظ در لفظ »
استعمال غیر حقیقی و غیر مجازی، بنا به نظر برخی از اصولی‌ها نوع خاصی از استعمال است؛ به این بیان که، بین اصولی‌ها در این مسأله که آیا استعمال لفظ در لفظ ـ مقابل استعمال لفظ در معنا ـ از نوع استعمال حقیقی است یا مجازی و یا غیر آن، اختلاف وجود دارد:
1. برخی، این قسم را از مقوله استعمال اصطلاحی خارج می‌دانند، هر چند در این مسئله که آیا همه اقسام استعمال لفظ در لفظ این حکم را دارند یا بعضی از آنها، اختلاف دارند؛
2. عده‌ای معتقدند برخی از اقسام آن از مقوله استعمال لفظ در معنا، و از نوع استعمال مجازی مورد پسند طبع می‌باشد؛
3. برخی دیگر بر این باورند که این قسم نه از نوع استعمال حقیقی است و نه از نوع استعمال مجازی، بلکه شق سومی از استعمال است که به آن استعمال غیرحقیقی و غیرمجازی می‌گویند. اما این استعمال حقیقی نیست، به دلیل این که لفظ برای قدر مشترک میان معنای لغوی آن و نفس لفظ وضع نشده، و مجازی نیز نیست، زیرا میان معنا و لفظ مناسبتی وجود ندارد تا مصحح استعمال گردد.
منابع
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : صفحه (62-63)
- فرهنگ نامه اصول فقه