عملکردها

اختلاف قرائات در ظواهر صرفی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اختلاف قرائات در ظواهر صرفی : اختلاف در قرائت ناشی از تشابه صیغه‌های متفاوت فعل

یکی از اَشکال اختلاف قرائت‌ها اختلاف ناشی از تشابه شکلی صیغه‌های مختلف افعال از جهت وزن و همچنین به لحاظ اعراب آنها - مثل بعضی از صیغه‌های ماضی و مضارع و امر، و اسناد به مذکر و مؤنث، و متکلم و مخاطب، و صیغه معلوم و مجهول- است؛ مانند آیه: «ربّنا باعد بین أَسْفَارِنَا» (سبأ// 19) که یعقوب به صیغه ماضی: «باعَدَ»، و دیگران به صیغه أمر قرائت کرده‌اند.

و آیه: «وَاتَّخذُوا مِن مَقَامِ إِبْراهِیمَ مَصَلَّیً» (بقرة // 125) که نافع و ابن عامر به صیغه ماضی، و دیگران به صیغه امر قرائت کرده‌اند.

و آیه: «وَهَلْ نجازی إلاّ الْکَفُورَ» (سبأ // 17) که حفص و حمزه و کسائی به صیغه معلوم، و دیگران به صیغه مجهول قرائت کرده‌اند.

و آیه: «قالَ اعْلَمْ أَنَّ اللّه‏َ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ» (البقرة // 259) که حمزه و کسائی به صیغه امر، و دیگران به صیغه متکلم قرائت کرده‌اند.

و آیه: «وَلا تَسأل عَنْ أَصْحابِ الْجَحیم» (بقرة // 119) که نافع به صیغه نهی، و دیگران به صیغه مضارع مجهول قرائت کرده‌اند.

و آیه: «وَمَن یَطَّوَعْ...» (البقرة // 158) که حمزه و کسائی به یاء و تشدید طاء، به صورت مضارع مجزوم، و دیگران به تاء و فتح طاء، به صیغه ماضی قرائت کرده‌اند.

منابع

  1. التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 101
  2. التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 16

اصطلاح‌نامه

اعم

اختلاف قرائات

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اختلاف قرائات در ظواهر صرفی به زیرصفحه اختلاف قرائات در ظواهر صرفی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • إعراب القرآن جلد 1 : صفحه 150
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 16، 101