عملکردها

اختلاف قرائات در اسماء

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اختلاف قرائات در اسماء : اختلاف در قرائات ناشی از صورت‌های مختلف اسماء

ابوالفضل رازی موارد اختلاف قرائاتِ صاحبان قرائت را در قالب 7 وجه صورت بندی کرده است که یکی از این وجوه، اختلاف اسماء از جهت مفرد و تثنیه و جمع و تذکیر و تأنیث و مبالغه و مانند آن است.

1. نمونه اختلاف اَسماء به لحاظ مفرد و تثنیه و جمع، آیه: «بِرِسالاتی وَبِکَلامی» (اعراف//144) است که قرّاء مکّه و مدینه به لفظ مفرد، و سایر قرّاء به صیغه جمع قرائت کرده‌اند. و آیه: «إنَّ صلاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ» (توبه//103) که حمزه و حفص و کسائی به لفظ مفرد، و سایر قرّاء به صیغه جمع قرائت کرده‌اند. و آیه: «لأجِدَنَّ خَیْرا منْها مُنْقَلبا» (توبه//103) که قرّاء مکّه و مدینه و ابن عامر به لفظ تثنیه (منهما) ، و سایر قرّاء به صیغه مفرد (منها) قرائت کرده‌اند.

2. نمونه اختلاف اَسماء به لحاظ تذکیر و تأنیث، آیه: «فنادتْهُ الملائکة» (آل عمران//39) است که حمزه و کسائی و خَلَف- به خلاف سایر قرّاء- به صیغه مذکّر (فناداه الملائکة) قرائت کرده‌اند.

3. نمونه اختلاف اَسماء به لحاظ مبالغه و غیر مبالغه، آیه: «بِکُلِّ ساحرٍ عَلِیمٍ» (اعراف//112) است که حمزه و کسائی- به خلاف سایر قرّاء- به صیغه مبالغه (سحّار) قرائت کرده‌اند.

نیز ر.ک:اختلاف قرائات در اِبدال.

منابع

  1. التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 101

اصطلاح‌نامه

اعم

اختلاف قرائات

اخص

اختلاف قراءات در مقصور، اختلاف قرائات در اسم اشاره، اختلاف قرائات در اسم جنس، اختلاف قرائات در ضمایر، اختلاف قرائات در مصدر، اختلاف قرائات در ممدود

منابع

  • إعراب القرآن جلد 1 : صفحه 150
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 101