عملکردها

احتلام

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

احتلام

احتلام: خروج منی خروج منی در خواب.

احتلام به معنای نخست اعم از بیداری و خواب از طریق آمیزش یا غیر آن است؛ همان گونه که هر دو معنا شامل زن و مرد نیز می‌باشد. احکام آن در باب‌های طهارت، صلات، صوم، نکاح و اقرار آمده است.

مفهوم نخست: از نشانه‌های بلوغ، احتلام است. 1 ادّعای بلوغ با احتلام در سنّی که احتمال بلوغ می‌رود، پذیرفته است. 2 احتلام سبب وجوب غسل بر مرد و زن است (--» غسل جنابت) . غسل در صورت حرکت منی از جای خود و عدم خروج واجب نیست. 3 (--» جنابت)

مفهوم دوم: کسی که در مسجد الحرام یا مسجد النبی صلّی الله علیه و آله محتلم شده باید برای خروج از مسجد تیمّم کند. گر چه برخی از فقها این حکم را به مطلق خروج منی تعمیم داده‌اند. 4 کسی که از احتلام در شب بیم دارد، می‌تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بگزارد. 5

آمیزش قبل از غسل یا وضو، برای محتلم کراهت دارد. 6 احتلام روزه دار در روز موجب بطلان روزه نیست. احتلام در شب ماه رمضان در صورت بیدار نشدن تا اذان صبح نیز همین حکم را دارد. 7 روزه دار می‌تواند بخوابد؛ هر چند بداند با خوابیدن محتلم می‌شود. 8 ظاهر عبارت برخی قدما، عدم وجوب غسل بر زن در صورت احتلام است. 9

1 - جواهر الکلام 16 348.

2 - 35 117 - 119.

3 - 3 3 - 7.

4 - 56 - 58.

5 - العروة الوثقی 1 525.

6 - جواهر الکلام 29 57.

7 - العروة الوثقی 2 190.

8 - 179.

9 - المقنع 42.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 269

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «احتلام» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

حُلُم، خروج منی در خواب

اعم

اسباب جنابت، انزال غیر اختیاری

اخص

احتلام در مسجد، احتلام روزه دار
به لحاظ جنسیت:
احتلام زن، احتلام مرد

وابسته

آمیزش محتلم، بلوغ ( فقه )، جنابت، جُنُب، خروج منی در بیداری

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه احتلام به زیرصفحه احتلام/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 1 : صفحه 348
  • الفقه جلد 9 : صفحه 384
  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 2 : صفحه 95
  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 8 : صفحه 188
  • الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 1 : صفحه 294
  • تحریرالاحکام (ط ق) جلد 1 : صفحه 12
  • تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 1 : صفحه (219-220)
  • ریاض المسائل جلد 1 : صفحه 163
  • سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 1 : صفحه 66، 336
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه (269-270)
  • فقه الامام جعفرالصادق جلد 1 : صفحه 81
  • کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 1 : صفحه 114
  • کشف الرموز فی شرح المختصر النافع جلد 1 : صفحه 70
  • مختصر الاحکام : صفحه 26
  • مستمسک العروة الوثقی جلد 3 : صفحه (7-8)
  • مهذب الاحکام جلد 3 : صفحه 8