اجماع متأخرین
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اجماع متأخرین : اتفاق نظر فقهای متأخر در امری دینی
اجماع متأخرین، مقابل اجماع قدما بوده و به معنای اجماعی است که از سوی متأخرین از فقها تحصیل و یا نقل شده است.
برخی بر این باورند که اجماع قدما از اجماع متأخرین معتبرتر است، زیرا به خاطر نزدیک بودن زمان آنها به زمان معصوم (ع) احتمال زیادی داده می‌شود که مستند آنها در اجماع، شنیدن از معصوم (ع) ـ هر چند با واسطه ـ باشد، زیرا بدون تردید، کسانی چون مرحوم ' شیخ مفید '، ' شیخ صدوق ' و ' سید مرتضی ' هیچ گاه بدون دلیل قطعی یا حجت معتبر، به چیزی رأی نمی‌داده‌اند.
اما عده‌ای اعتقاد دارند که از نظر اعتبار، هیچ گونه فرقی بین اجماع قدما و متأخرین وجود ندارد، زیرا صرف احتمال آن که مستند قدما در اجماع، شنیدن از معصوم (ع) باشد، کافی نیست.
منابع
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 4 : صفحه (380-381)
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 212
- فرهنگ نامه اصول فقه