اجتناب
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اجتناب: دوری گزیدن.
عنوان یاد شده از عناوین کلّی است که در همه فقه کاربرد دارد و در این جا، به اجمال به مباحث آن اشاره می‌شود.
اسباب وجوب اجتناب:
1. نجاست: اجتناب از ناپاک‌ها مانند ادرار، مدفوع و خون (--' نجاست) و نیز آنچه بر اثر ملاقات با آن‌ها نجس شده مانند آب نجس شده به خون (--' نجس) واجب است؛ بدین معنا که نمی‌توان از
________________________________________
243
آن‌ها در آنچه مشروط به طهارت است مانند خوردن (--' خوردنی) ، آشامیدن (--' نوشیدنی) و وضو گرفتن (--' وضو) استفاده کرد. 1
2. خباثت: اجتناب از خوردن آنچه که خبیث (--' خباثت) شمرده می‌شود، واجب است. 2
3. شبهه: بنا بر قول مشهور، اجتناب از اطراف شبهه محصوره (--' شبهه محصوره) مانند اشتباه شدن یک ظرف نجس بین ده ظرف، واجب است 3. (--' اشتباه)
4. ضرر: اجتناب از آنچه که نزد عقلا برای انسان ضرر قابل توجّه دارد، واجب است 4 (--' ضرر) .
5. گناه: اجتناب از همه گناهان واجب است 5 (--' گناه) .
6. نفرت: بنا بر تعریف خبیث به آنچه طبع انسان سالم از آن نفرت دارد، اجتناب از خوردن آنچه منفور طبع سالم است مانند آب بینی و فضله پرندگان، واجب است. 6 بر زن واجب است از آنچه موجب نفرت شوهر از وی می‌شود مانند خوردن پیاز، سیر و از بوی بد بدن و دهان، اجتناب ورزد. 7
استحباب اجتناب: اجتناب از داد و ستد، اجرای حدّ، اعلام گمشده، سرودن شعر و بلند کردن صدا در مسجد 8 و نیز از پوست حیوان حرام گوشتی که تذکیه و پیش از دباغی آن، مستحب است. 9
1 - جواهر الکلام 1 289 - 290 و 320.
2 - 36 237 - 241.
3 - 1 290 - 304.
4 - مستند الشیعة 15 15 - 17.
5 - جواهر الکلام 41 26.
6 - 36 238 - 241.
7 - 31 148.
8 - 14 111.
9 - 6 349.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 242
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «اجتناب» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اجتناب به زیرصفحه اجتناب/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 242