آیه رغبت

توضیح مفهومی

آیه رغبت : آیه ادعایی مدعیان نسخ تلاوت، در باره عدم رویگردانی از پدران

در برخی از منابع معتبر اهل سنت از قول عمر عباراتی نقل شده که عمر مدعی بود این عبارات، آیاتی از قرآن هستند که در زمان پیامبر (ص) قرائت می‌کردیم ولی بعد از رحلت آن حضرت مورد غفلت واقع شد و در مصاحف ثبت نشد. مطابق برخی از این نقل‌ها عمر می‌گوید اگر خوف این را نداشتم که بگویند عمر چیزی بر قرآن افزود دستور به درج این آیات در مصاحف می‌دادم!

این اخبار، مورد استناد کسانی واقع شده که قائل به وقوع نسخ تلاوت در قرآن هستند.

یکی از موارد ادعایی عمر، عبارتی است که از آن به «آیه رغبت» یاد شده و به این شرح است: «أن لا ترغبوا عن آبائکم فإنّه کفر بکم أن ترغبوا عن آبائکم. أو: إنّ کفرا بکم أن ترغبوا عن آبائکم». طبق نقل مذکور، خود عمر در تعیین دقیق الفاظ عبارت، مردد است. در خبری دیگر، چنین از وی نقل کرده‌اند: «إنّ انتفاءکم من آبائکم کفر بکم».

مفاد آیه ادعایی این است که رو گردان نشوید از پدران خود، زیرا این کفر است که از پدران خود رو گردان شوید. این عبارت را از مصادیق آیات منسوخ التلاوة والحکم دانسته‌اند، یعنی علاوه بر تلاوت، حکم مذکور در آن هم نسخ شده است.

در ردّ این ادعا دلایل متعددی ذکر شده است، مانند: اشکالات ادبی و مخالفت با فصاحت وبلاغت، عدم ذکر این آیه ادعایی- و موارد مشابه- توسط کاتبان وحی و صاحبان مصاحف و حافظان قرآن.

نیز ر.ک:آیه رجم.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 39
2. التمهید فی علوم القرآن جلد 8 : صفحه 138
3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 84
4. حقایقی مهم پیرامون قرآن کریم : صفحه (276-282)
5. صحیح البخاری جلد 6 : صفحه 2505

اصطلاح‌نامه

اعم

آیات منسوخالتلاوه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه رغبت به زیرصفحه آیه رغبت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 84، 86
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 39
• البیان فی تفسیر القرآن : صفحه 304
• التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (280-281)
• التمهید فی علوم القرآن جلد 8 : صفحه 138
• حقایقی مهم پیرامون قرآن کریم : صفحه (276-282)، 287
• صحیح البخاری جلد 6 : صفحه 2505
• صیانة القرآن من التحریف جلد : صفحه 126
• صیانة القرآن من التحریف : صفحه 125
• مقدمتان فی علوم القرآن : صفحه 79
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 213