عملکردها

آیه رد مرجئه

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

آیه رد مرجئه : آیه 100 شعراء، در باره نفی شفاعت مشرکان در قیامت

زرکشی در ~البرهان~ به سه آیه متوالی در قرآن (آیات 98 تا 100 سوره شعراء) اشاره می‌کند که آیه اول، رد بر عقیده مشبهه، آیه دوم ردّ بر عقیده مجبره، و آیه سوم ردّ بر عقیده مرجئه است: «إِذْ نُسَوِّیکُمْ بِرَبِّ الْعالَمِینَ * وَ ما أَضَلَّنا إِلاَّ الْمُجْرِمُونَ * فَما لَنا مِنْ شافِعِینَ»؛ «چون شما را با پروردگار عالمیان برابر می‏شمردیم. اما کسی جز مجرمان ما را گمراه نکرد. (افسوس که امروز) شفاعت کنندگانی برای ما وجود ندارد».

عقیده‌ای که به عنوان شاخص، مرجئه را از دیگر فرقه‌های اهل سنت جدا می‌کند این است که عمل را جزء ایمان ندانسته و می‌گویند با وجود ایمان هیچ گناهی ضرر نمی‌رساند، و با وجود کفر هیچ عمل نیکی فایده ندارد. و از این رو مرتکبان گناه کبیره را مؤمن و اهل بهشت می‌دانند، و این در حالی بود که خوارج، مرتکبان کبیره را کافر و جایگاه آنها را جهنم دانسته، و معتزله، آنها را نه اهل بهشت و نه اهل جهنم، بلکه در جایگاهی میان بهشت و جهنم (منزلة بین المنزلتَین) می‌دانستند.

بر این اساس، روشن نیست که چگونه آیه 100 شعراء بر ردّ نظریه مرجئه دلالت دارد؟ زرکشی، خود در این مورد توضیحی نداده است.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 255
  2. تفسیر نمونه جلد 15 : صفحه 270
  3. الملل و النحل جلد 1 : صفحه 155
  4. مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین : صفحه 86
  5. البدء و التأریخ جلد 5 : صفحه 144
  6. التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع : صفحه 43

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه رد مرجئه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه 100 شعراء

اعم

اسامی آیات

وابسته

آیه رد مجبره، آیه رد مُشبّهه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه رد مرجئه به زیرصفحه آیه رد مرجئه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • البدء و التأریخ جلد 5 : صفحه 144
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 255
  • التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع : صفحه 43
  • الفرق بین الفرق و بیان الفرقة الناجیة : صفحه 211
  • الملل و النحل جلد 1 : صفحه 155
  • تفسیر نمونه جلد 15 : صفحه 270
  • کتاب الفرق فی شرح أحوال مذاهب المسلمین والمشرکین : صفحه 70، 93
  • مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین جلد 1 : صفحه 155
  • مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین : صفحه 86