آیه امتحان
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیه امتحان : آیه 10 سوره ممتحنه، در باره آزمایش زنان مهاجر
به آیه 10 سوره ممتحنه 'آیه امتحان' می‌گویند: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا جَاءکُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِیمَانِهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَی الْکُفَّارِ …»؛ «ای کسانی که ایمان آوردهاید چون زنان با ایمان مهاجر نزد شما آیند آنان را بیازمایید خدا به ایمان آنان داناتر است پس اگر آنان را باایمان تشخیص دادید دیگر ایشان را به سوی کافران بازنگردانید».
پس از هجرت پیامبر (ص) به مدینه و گسترش اسلام، زنان مکّی به قصد پذیرش اسلام به مدینه مهاجرت می‌کردند. گاهی نیز مردان آن‌ها برای بازگرداندن زنانشان به پیامبر (ص) شکایت می‌کردند؛ لذا پیامبر (ص) طبق آیه فوق دستور یافت زنان مهاجر را بیازماید.
ابن‌عباس می‌گوید: امتحانشان این بود که باید سوگند یاد می‌کردند که هجرت آن‌ها به دلیل کینه شوهر یا علاقه به سرزمین جدید یا هدف دنیوی نبوده، بلکه تنها به خاطر اسلام بوده است.
شاید هم منظور، امتحان بیعت بود که زنان مهاجر می‌بایست با پیامبر (ص) بیعت می‌کردند که راه شرک نپویند و گِرد سرقت و اعمال منافی عفت و کشتن فرزندان و مانند آن نروند و سر تا پا تسلیم فرمان خدا و رسولش باشند.
منابع
- تفسیر نمونه جلد 24 : صفحه 35
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19 : صفحه 240
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 80
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «آیه امتحان» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه امتحان به زیرصفحه آیه امتحان/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.