عملکردها

آیات مطلق

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

آیات مطلق : آیات شامل همه مصادیق یک مفهوم

الفاظ قرآن کریم از جهت اطلاق و تقیید به دو قسم مطلق (دالّ بر همه افراد جنس خویش) و مقیّد (دال بر مدلول معین و مشخص) تقسیم می‌شود. 'آیات مطلق' آیات مشتمل بر لفظ یا الفاظی است که بدون هیچ قیدی بر حقیقتی دلالت کرده و همه افراد آن نوع را دربرمی‌گیرد.

آیات مطلق در قرآن بسیار است؛ برخی از این آیات با آیات دیگر مقیّد ‌شده (تقیید منفصل) و برخی دیگر به اطلاقشان باقی مانده‌اند؛ مانند: آیه 3 سوره مجادله: «وَالَّذِینَ یُظَاهِرُونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مِّن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا»؛ «و کسانی که زنانشان را ظهار می‏کنند سپس از آنچه گفته‏اند پشیمان می‏شوند بر ایشان (فرض) است که پیش از آنکه با یکدیگر همخوابگی کنند بنده‏ای را آزاد گردانند». در این آیه آزادکردن برده (تحریر رقبه) مطلق است؛ گرچه در آیات دیگر به برده مؤمن مقید شده است.

نیز ر.ک:آیات مقید.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (101-102)
  2. دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 2079

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیات مطلق» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه مطلق

اعم

آیات

وابسته

آیات مقیّد، مطلق ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیات مطلق به زیرصفحه آیات مطلق/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 101
  • دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 2079
  • سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 68