عملکردها

سوره شُعَراء

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۴۹ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

سوره شُعَراء : بیست و ششمین سوره قرآن

در چهار آیه آخر این سوره، سخن از شاعران بیهوده‌گوی بی‌تعهد و بی عمل و نیز ستایشی از شاعران مؤمن و عامل و یادآوران خدا و پیروزمندان پس از ستمدیدگی به میان آمده است.

این شیوه‌ای برای محتوا و جهت‌دادن به یک نهاد موجود در جامعه و استفاده از سنگر شعر در راه تعهد و ایمان است. سبب نام گذاری سوره به «شعراء» همین است.

غرض از این سوره، تسلیت خاطر رسول خدا (ص) است از این که قومش او را و قرآن نازل بر او را تکذیب کرده بودند و او آزرده شده بود و همین معنا از اولین آیه آن که می‏فرماید: «تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْمُبِینِ» بر می‏آید. آری کفار قریش یک بار او را مجنون خواندند، بار دیگر شاعر، و این آیات علاوه بر تسلیت خاطر آن جناب، مشرکین را تهدید می‏کند به سرنوشت اقوام گذشته و به این منظور چند داستان از اقوام انبیای گذشته یعنی موسی و ابراهیم و نوح و هود و صالح و لوط و شعیب (ع) و سرنوشتی که با آن روبرو شدند و کیفری که در برابر تکذیب خود دیدند نقل کرده است تا آن جناب از تکذیب قوم خود دل سرد و غمناک نگردد و نیز قوم آن جناب از شنیدن سرگذشت اقوام گذشته عبرت بگیرند.

و این سوره از سوره‏های پیشین (عتاق) مکی است، یعنی از آنهایی است که در اوایل بعثت نازل شده به شهادت آیه: «وَ أَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ» که مشتمل بر ماموریت آن جناب در اول بعثت است و در این سوره واقع است. و چه بسا از قرار گرفتن آیه مزبور در این سوره و آیه: «فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ» در سوره حجر و مقایسه مضمون آن دو با یکدیگر تخمین زده شود که این سوره جلوتر از سوره حجر نازل شده است.

مطلب دیگر اینکه، از سیاق همه آیات این سوره بر می‏آید که تمام آن مکی است، لیکن بعضی از مفسرین پنج آیه آخر آن را و بعضی دیگر تنها آیه: «أَ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُمْ آیَةً أَنْ یَعْلَمَهُ عُلَماءُ بَنِی إِسْرائِیلَ» را استثنا کرده و گفته‏اند که این‌ها در مدینه نازل شده است‏.

این سوره نیز مانند بیشتر سوره‌های مکی درباره توحید، نبوت، معاد، بهشت و دوزخ مطالبی دارد و از سرگذشت حضرت موسی و دیگر انبیا سخن می‌گوید.

ویژگی‌های سوره شعراء:

1. دارای 227 آیه به عدد کوفی و شامی، 226 آیه به عدد دیگر مکاتب تفسیری، 1297 یا 1277 کلمه و 5522 یا 5542 حرف است.

2. در ترتیب نزول، چهل و هفتمین و در قرآن کریم بیست و ششمین سوره است.

3. پس از سوره واقعه و پیش از سوره نمل در مکه نازل گردید؛ به‌جز آیات 197 و 224 تا آخر که مدنی‌اند.

4. از سور مثانی و دقیقاً نیم جزء قرآن است.

5. گفته‌اند این سوره یک آیه منسوخ دارد.

6. دوازدهمین سوره‌ای است که با حروف مقطعه آغاز می‌شود.

مطالب عمده سوره شعراء:

1. شفقت خداوند برای پیامبر (ص) درباره عدم پذیرش اسلام از ناحیه مردم و اصلاح نشدن آنان؛ 2. داستان پیامبران گذشته؛ مانند داستان موسی و هارون با بنی‌اسرائیل، داستان حضرت نوح، حضرت صالح، حضرت لوط و سرنوشت اقوام آنان؛ 3. بیان عظمت قرآن؛ 4. سخنی درباره شاعران بی ایمان و هجوگو.

نیز ر.ک:اسامی سوره شعراء.

منابع

  1. جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 450
  2. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز : صفحه 344
  3. تفسیر نمونه جلد 15 : صفحه (176-181)
  4. تاریخ قرآن : صفحه 585
  5. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 194
  6. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (41-43)
  7. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 15 : صفحه 250
  8. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
  9. شناخت سوره های قرآن : صفحه 270
  10. علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه (313-315)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سوره شُعَراء» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

جامعه ( سوره )، سوره 026، سوره بیست و ششم قرآن، سوره جامعه، سوره شعرا، سوره طسم

اعم

سوره های قرآن، سُوَر طواسیم، سُوَر طواسین

اخص

آیه 004 شعراء، آیه 013 شعراء، آیه 015 شعراء، آیه 018 شعراء، آیه 021 شعراء، آیه 022 شعراء، آیه 024 شعراء، آیه 025 شعراء، آیه 026 شعراء، آیه 027 شعراء، آیه 028 شعراء، آیه 032 شعراء، آیه 035 شعراء، آیه 042 شعراء، آیه 048 شعراء، آیه 050 شعراء، آیه 051 شعراء، آیه 052 شعراء، آیه 057 شعراء، آیه 060 شعراء، آیه 063 شعراء، آیه 064 شعراء، آیه 069 شعراء، آیه 072 شعراء، آیه 077 شعراء، آیه 079 شعراء، آیه 080 شعراء، آیه 082 شعراء، آیه 084 شعراء، آیه 094 شعراء، آیه 10 شعراء، آیه 102 شعراء، آیه 105 شعراء، آیه 111 شعراء، آیه 154 شعراء، آیه 157 شعرا، آیه 166 شعراء، آیه 167 شعراء، آیه 186 شعراء، آیه 192 شعراء، آیه 193 شعراء ( علوم قرآنی )، آیه 195 شعراء ( علوم قرآنی )، آیه 197 شعراء، آیه 200 شعراء، آیه 204 شعراء، آیه 205 شعراء، آیه 215 شعراء، آیه 219 شعراء، آیه 224 شعراء، آیه 225 شعراء، آیه 226 شعراء، آیه 227 شعراء، آیه 255 شعراء، آیه انذار ( علوم قرآنی )، آیه رد مُشبّهه

وابسته

اسامی سوره شعراء

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره شُعَراء به زیرصفحه سوره شُعَراء/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آشنایی با سوره ها : صفحه 16
  • آموزش علوم قرآن جلد 1 : صفحه 94
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (41-43)، 194
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 34
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 136
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 242، 358
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 15 : صفحه 250
  • بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز : صفحه 344
  • تاریخ جمع قرآن : صفحه 202
  • تاریخ قرآن : صفحه 585
  • تفسیر نمونه جلد 15 : صفحه (176-181)
  • جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 450
  • جواهر القرآن : صفحه 115، 186
  • شناخت سوره های قرآن : صفحه 270
  • علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه (313-315)
  • علوم القرآن : صفحه 398
  • پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 143