عملکردها

ترامی

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

ترامی

تَرامی: تسلسل، امتداد داشتن و پی در پی آمدن.

ترامی از رمی - به معنای پرتاب کردن - در فقه نسبت به نیّت، ضمان، حواله و غیر آن به معنای انتقال از سابق به لاحِق یا عکس آن به کار رفته و از آن در بابهایی نظیر صلات، ضمان، حواله و کفالت سخن گفته شده است.

ترامی در نیّت: ترامی در نیّت - که از آن به ترامی در عدول نیز تعبیر می‏شود - عبارت است از اینکه نمازگزار، نیّت خود را از نمازِ در حال اشتغال به نماز فوت شده پیشین برگرداند؛ سپس یادش بیاید که قبل از آن نیز نمازی از او فوت شده است و نیّت را به آن عدول دهد. این گونه ترامی جایز و صحیح است. 1

ترامی در ضمان: بدین معنا که کسی ضامن کسی دیگر شود، سپس فرد سومی ضامنِ ضامن گردد و همین گونه ضمانتها امتداد یابد. این نوع ترامی نیز صحیح است و با ادای حق از سوی یک ضامن، ذمّه دیگر ضامنها بری می‏شود. همچنین اگر مالک، ضامن آخری را ابراء کند.

اگر مالک بر ضامن آخری رجوع کند، او می‏تواند بر ضامن قبلی - که مضمونٌ‏عَنه او است - رجوع نماید به شرط آنکه ضمانتش با اذن مضمونٌ‏عَنه وی باشد. 2

ترامی در حواله: ترامی در حواله دو گونه قابل تصور است:

1. تعدّد محالٌ‏عَلَیه) کسی که به او حواله می‏شود (و وحدت محتال) حواله گیرنده (؛ مانند اینکه شخص مدیون، زید طلبکار را به عمرو حواله دهد و عمرو، زید را به بکر و بکر او را به خالد حواله دهد. در این فرض ذمّه مُحالٌ‏عَلَیه در هر مرتبه به سبب انتقال حواله به محالٌ‏عَلَیه دیگری بَری می‏شود. 3

2. وحدت محالٌ‏عَلَیه و تعدّد مُحتال؛ مانند آنکه محتال اوّل) زید (طلبکار خود) خالد (را به محالٌ‏عَلَیه خویش) عمرو (و محتال دوم) خالد (طلبکار خود) ولید (را به همان محالٌ‏عَلَیه) عمرو (حواله دهد. 4 ترامی به هر دو گونه جایز و حواله صحیح است.

ترامی در کفالت: بدین صورت که شخصی از فردی کفالت کند و شخص سومی از کفیل، کفالت نماید و فرد چهارمی

کفیل دوم را کفالت کند و همین طور کفالتها امتداد یابد.

در این فرض اگر کفیل سوم، کفیل دوم را - که مکفولٌ‏عَنه او به شمار می‏رود - احضار کند، ذمّه‏اش بری می‏شود؛ لیکن ذمّه کفیل دوم بری نمی‏شود مگر با احضار کفیل اوّل. اگر مکفولٌ‏عَنه اصلی بمیرد یا مکفولٌ‏لَه، او را ابراء کند ذمّه همه بری می‏شود. 5

1. الروضةالبهیة 751 /1؛ کتاب‏الصلاة) شیخ انصاری (538 /1؛ جواهر الکلام 2 199 /9. تحریر الاحکام 560 /2؛ الروضة البهیة 3 141 - 138 /4. تذکرة الفقهاء) ق (111 /2؛ الروضة البهیة 138 /4؛ جواهر الکلام 4 168 - 167 /26. مستمسک العروة 5 400 /13. تذکرة الفقهاء) ق (102 - 101 /2؛ تحریر الاحکام 573 /2؛ جواهر الکلام 207 /26.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 433

اصطلاح‌نامه

یادداشت دامنه

تسلسل، امتداد داشتن و پی در پی آمدن.

اعم

تتابع

اخص

ترامی از رمی، ترامی در نیت، ترامی کفاره
به لحاظ عقود:
ترامی در حواله، ترامی در ضمان، ترامی کفالت

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ترامی به زیرصفحه ترامی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • القواعد الفقهیة جلد 6 : صفحه 111
  • جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 5 : صفحه 362
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 433
  • مجمع الفائدة و البرهان جلد 9 : صفحه 311