عملکردها

اعجاز جدلی قرآن

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۵۶ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

اعجاز جدلی قرآن : معجزه‌بودن قرآن از نظر شیوه جدلی آن

«اعجاز جدلی» یکی از وجوه اعجاز محتوایی قرآن است. قرآن برای تبیین معارف خود، گاهی از راه جدل وارد شده، و در ارائه جدل به شیوه‌ای عمل می‌کند که از توان افراد عادی بیرون است.

خداوند سبحان پیامبرش را به استفاده از جدل برای دعوت مردم امر می‌کند: «ادْعُ إِلِی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»؛ «با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به (شیوه‏ای) که نیکوتر است مجادله نمای» (نحل// 125) .

قرآن کریم در جدل و استدلال برای محاجّه با مخالفان از ابزارهای فراوان و مختلفی بهره برده است؛ مانند:

1. تحدی: خطاب قرآن به کفار قریش که اگر می‌توانند ده سوره مانند قرآن بیاورند و همچنین سخن حضرت ابراهیم (ع) با نمرود، مواردی از تحدی است.

2. محکوم‌کردن دشمن براساس کارهای خود وی و اثبات این که سخن او به ضرر او است نه به نفعش.

3. در آغاز، خود را با نظریه دشمن موافق جلوه‌دادن و سپس خلاف آن را ثابت کردن.

4. تلفیق جدل با استدلال؛ مانند مناظره ابراهیم (ع) با ستاره پرستان و….

نیز ر.ک:تحدی قرآن.

منابع

  1. معجزه بزرگ ، پژوهشی در علوم قرآن : صفحه 437
  2. هفده گفتار در علوم قرآن : صفحه 75

اصطلاح‌نامه

اعم

اعجاز محتوایی قرآن، وجوه اعجاز قرآن

منابع

  • معجزه بزرگ ، پژوهشی در علوم قرآن : صفحه 416، 437
  • هفده گفتار در علوم قرآن : صفحه 75