عملکردها

اصل حاکم

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۲۳ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

اصل حاکم : اصل عملیِ رافعِ اصل دیگر، از طریق توسعه یا تضییق موضوع یا حکم آن

اصل حاکم، مقابل اصل محکوم می‌باشد و آن، اصلی از اصول عملی است که در تعارض با اصل دیگر بر آن حکومت دارد؛ یعنی ناظر به موضوع ـ یا متعلق یا حکم ـ آن بوده و آن را توسعه داده یا تضییق می‌کند؛ برای مثال، در جایی که استصحاب با اصول عملی دیگرـ مانند برائت و اصالت طهارت ـ تعارض پیدا می‌کند، بر آنها حاکم می‌باشد، زیرا اصل استصحاب دامنه یقین را گسترش می‌دهد و یقین تعبدی را نیز در مصادیق یقین داخل می‌نماید و با بودن یقین تعبدی، دیگر اصل برائت جاری نمی‌گردد.

نکته:

بعضی از اصولیون، رابطه استصحاب با اصل برائت را از نوع ورود می‌دانند.

منابع

  1. دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 570
  2. اصول الاستنباط : صفحه 300
  3. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 201
  4. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

اصول عملی ( اصول فقه )

وابسته

اصل محکوم، حکومت ( اصول فقه )، دلیل حاکم

منابع

  • اصول الاستنباط : صفحه 300
  • اصول الفقه جلد 2 : صفحه 201
  • دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 570