نمایش مبدأ برای مضاربه به مال مجهول

== توضیح مفهومی ==

مضاربه‌ای است که مال مضاربه درهنگام عقد از حیث وصف و اندازه مجهول باشد

تقسیمات و فروعات: در این مساله فرض‌های ذیل قابل تصور است: 

1- مضاربه به مال مجهول مشاهد

2- مضاربه به مال مجهول غیر مشاهده

3- مضاربه به مال مجهول مطلق

4- مضاربه به مال مجهول موقت

دیدگاه‌ها: درباره صحت و عدم صحت چنین مضاربه‌ای اقوال ذیل مطرح است: 

1- قول به عدم صحت: 

مشهور فقها قائل بر این قولند <ref>فقه المضاربة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6426/index.htm#40 40]</ref> . 

دلیل: 1- جهالت به مال مضاربه موجب جهالت به سود و درنهایت غرزی شدن معامله می‌شود (2) . 

2- مضاربه از عقدهای شرعی است و نیاز به دلیل شرعی است و در شرع دلیلی برای چنین مضاربه‌ای نیست (3) . 

2- قول به صحت: 

فقها نظیر شیخ طوسی درمبسوط و ابو حنیفه از فقهای اهل سنت بر این قول گرایش دارند (4) . 

دلیل: در مضاربه به مال مجهول هیچ غرزی وجود ندارد و دلیل دیگری بر منع هم موجود نیست (5) . 

3- تفصیل بین مال مجهول مشاهد و غیر مشاهد

شیخ طوسی درمبسوط قائل به صحت مضاربه به مال مجهول مشاهدو عدم صحت در مجهول غیر مشاهد است <ref>فقه المضاربة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6426/index.htm#40 40]</ref> . 

دلیل: ضرر مانع از صحت مضاربه به وسیله مشاهده از بین می‌رود (2) . 

4- درباره مضاربه به مال مجهول مطلق و مضاربه به مال مجهول موقت رجوع کنید به مستندات اصطلاحات یاد شده.

مضاربه‌ای است که مال مورد مضاربه، مجهول و مورد مشاهده نیز قرار نگرفته باشد. 

از نظر فقها، به جز شیخ طوسی چنین مضاربه‌ای صحیح نیست <ref>فقه المضاربة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6426/index.htm#40 40]</ref> . 

نیز ر.ک: 1- معلومیت مال مضاربه. 

2- مضاربه به مال مجهول.

مضاربه‌ای است که در آن مال المضاربه مورد مشاهده و رویت قرار گرفته و در عین حال از حیث اندازه وجنس مجهول باشد؛ نظیر مضاربه بر مشتی از طلا و نقره یا بسته‌ای از درهم و دینار که مورد مشاهده واقع شده ولی مقدار آن مجهول است <ref>فقه المضاربة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6426/index.htm#40 40]</ref> . 

دیدگاه فقها در مورد صحت یاعدم صحت این نوع از مضاربه متفاوت بوده و برخی از آن‌ها قائل به بطلان آن هستند. 

ر. ک: معلومیت مال المضاربه، مضاربه مال مجهول.

مضاربه‌ای است که مال مضاربه در آن، همیشه مجهول بوده و به معلوم منجر نمی‌گردد. 

دیدگاه‌ها: 

اکثر فقها قائل به بطلال چنین مضاربه‌ای بوده و قائلین صحت مضاربه به مال مجهول نظیر شیخ طوسی در مبسوط چنین مضاربه‌ای را صحیح می‌دانند <ref>فقه المضاربة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6426/index.htm#40 40]</ref> . 

نیز ر ک: به معلومیت مال مضاربه و

مضاربه بهمال مجهول
مضاربه‌ای است که مال مضاربه در آن هنگام عقد مجهول ولی پس از مدتی معلوم می‌گردد؛ چه این مدت اندک باشد چه زیاد. 

دیدگاه‌ها: درباره صحت و عدم صحت چنین مضاربه‌ای برای دو قول مطرح است: 

1- قول به صحت: 

برخی ازفقها نظیر مرحوم حکیم در مستمسک قائل به صحت مضاربه چنین مضاربه‌ای هستند <ref>فقه المضاربة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6426/index.htm#40 40]</ref> . 

دلیل: 1- شمول اطلاقات و عمومات (2) . 

2- عدم مانعیت جهل موقت (3) . 

3- اصالت صحت (4) . 

2- قول به بطلان: 

قائلین به بطلان مضاربه به مال مجهول چنین مضاربه‌ای را باطل می‌دانند (5) . 

دلیل: چنین مضاربه‌ای شاملی نهی از غرر است. 

ادله بطلان معامله غرری چنین فرضی را شامل می‌شود (6) .
{{پانوشت}}
=== منابع ===
#مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/147/147_12.htm#247 247]
#جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/66/66_8.htm#72 72]
#مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/180/180_3.htm#24 24]
#المبسوط فی فقه الامامیة جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/24/24_3.htm#194 194]
#مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6314/6314_16.htm#677 677]
#جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_26.htm#359 359]
#مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/147/147_12.htm#24 24]
#سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 137-2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6313/6313_137-2.htm#90 90]
#جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_26.htm#358 358]
#سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 37-2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6313/6313_37-2.htm#90 90]
# جلد 2) : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/129(17/129(17_2).htm#156 156]
#مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/180/180_3.htm#24  24 ]
#سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 37-2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6313/6313_37-2.htm#91 91]
#المبسوط فی فقه الامامیة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/24/index.htm#3 3]
#مهذب الاحکام جلد 19 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_19.htm#237  237 ]
#جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/66/66_8.htm#72  72 ]
#نظام المضاربة فی الشریعة الاسلام الغراء : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6315/index.htm#75 75]
#المبسوط فی فقه الامامیة جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/24/24_3.htm#230 230]
#مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/147/147_12.htm#247  247 ]
#مهذب الاحکام جلد 19 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_19.htm#237 237]
#نظام المضاربة فی الشریعة الاسلام الغراء : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6315/index.htm#76 76]
#نظام المضاربة فی الشریعة الاسلام الغراء : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6315/index.htm#76 76]
#مهذب الاحکام جلد 19 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_19.htm#238 238]
#جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_26.htm#358 358]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''مضاربه به مال مجهول'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::مضاربه به مال مبهم]]
=== اعم ===
:[[اعم::مضاربه ( فقه )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::ابهام ( مبهم )]]، [[وابسته::مضاربه به مال معلوم]]، [[وابسته::مضاربه به مال معین]]
== منابع ==
*[[منبع:: جلد 2)]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/129(17/129(17_2).htm#156 156]
*[[منبع::المبسوط فی فقه الامامیة جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/24/24_3.htm#194 194]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/24/24_3.htm#230 230]
*[[منبع::المبسوط فی فقه الامامیة]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/24/index.htm#3 3]
*[[منبع::تحریرالوسیله جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/226/226_1.htm#609 609]
*[[منبع::جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/66/66_8.htm#72 72]
*[[منبع::جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_26.htm#358 358]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_26.htm#359 359]
*[[منبع::سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 137-2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6313/6313_137-2.htm#90 90]
*[[منبع::سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 37]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6313/6313_37.htm#91 91]
*[[منبع::سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 37-2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6313/6313_37-2.htm#90 90]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6313/6313_37-2.htm#91 91]
*[[منبع::فقه المضاربة]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6426/index.htm#40 40]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6426/index.htm#44 44]
*[[منبع::مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/180/180_3.htm#24 24]
*[[منبع::مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات)]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/180/index.htm#24 24]
*[[منبع::مجمع الفائدة و البرهان جلد 10]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/76/76_10.htm#224 224]
*[[منبع::مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/70/70_4.htm#358 358]
*[[منبع::مستمسک العروة الوثقی جلد 12]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/147/147_12.htm#24 24]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/147/147_12.htm#247 247]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/147/147_12.htm#248 248]
*[[منبع::مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6314/6314_16.htm#676 676]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6314/6314_16.htm#677 677]
*[[منبع::مهذب الاحکام جلد 19]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_19.htm#37 37]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_19.htm#237 237]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_19.htm#238 238]
*[[منبع::نظام المضاربة فی الشریعة الاسلام الغراء]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6315/index.htm#75 75]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6315/index.htm#76 76]
[[رده:مضاربه به مال مجهول]]
[[کد::142323| ]]