ضوابط قبول قرائات
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
ضوابط قبول قرائات : معیارهای صحیح بودن قرائت
ضوابط یا معیارهای صحت قرائت‌ها عبارتند از: 1. صحت سند؛ 2. انطباق و توافق با رسم‌الخط مصحف؛ 3. تطبیق و عدم مخالفت با قواعد و ضوابط زبان عرب.
تمام پیشوایان فن قرائت، به این امور (ارکان ثلاثه) تصریح کرده‌اند؛ اما با این‌حال، برخی از مؤلفان غیرمتخصص در این فن، به جای «صحت سند»، «تواتر سند» را شرط اعتبار صحت قرائت دانسته‌اند. شیخ ابوالقاسم نویری در این باره گفته است: «عدم لزوم تواتر در صحت قرائت، نظر جدیدی است که با اجماع فقها و محدثان، مخالف است».
شهاب‌الدین قسطلانی در جواب وی گفته است: «اگر درباره قرائتی تواتر وجود داشته باشد، به دو رکن دیگر (توافق با رسم‌الخط و قواعد زبان) نیازی نیست؛ زیرا اگر به تواتر ثابت شد که جمله‌ای از قرآن است- اعم از آن که با رسم‌الخط مصحف موافق باشد یا مخالف- به طور قطع، قرآن به شمار می‌آید».
همچنین محمد سالم محیسن تواتر را به جای صحت سند، شرط قبول قرائت می‌داند؛ در حالی که این عقیده با نظر پیشوایان و محققان این فن مخالف است و باید گفت کسانی که تواتر را شرط صحت قرائت شمرده‌اند، به اصول فن قرائت وقوفی نداشته و توجه نکرده‌اند که قرار دادن این شرط، بسیاری از قرائت‌های مقبول اعم از قرائت‌های قرّای سبعه یا غیر آنان را از اعتبار ساقط می‌کند؛ چنان‌که قسطلانی به این موضوع تصریح کرده است.
منابع
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 113
- لطائف الاشارات لفنون القراءات جلد 1 : صفحه (69-70)
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 331
- تاریخ قراءات قرآن کریم : صفحه 71
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «ضوابط قبول قرائات» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
- ارکان صحت قرائات، شرایط صحت قرائات، ضابط قبول قرائات، ضابط قرائات صحیح، معیار صحت قرائات، مقیاس صحت قرائات، مقیاس قرائی، ملاک صحت قرائات
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ضوابط قبول قرائات به زیرصفحه ضوابط قبول قرائات/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آنچه باید از قرآن بدانیم جلد 1 : صفحه 416
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 331
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 321
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 110، (111-112)، 113، 134، 143
- تاریخ قراءات قرآن کریم : صفحه 17، 71
- شناخت قرآن : صفحه 169
- لطائف الاشارات لفنون القراءات جلد 1 : صفحه (69-70)
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 416، 421، 423، 425