نمایش مبدأ برای جهاد با نفس ( فقه )

{{درختواره}}
== توضیح مفهومی ==

جهاد اکبر 

جهاد اکبر: مبارزه با نفس امّاره. 

جهاد اکبر، مقابل جهاد اصغر) جهاد با دشمن بیرونی (عبارت است از ستیز و مخالفت با نفس و خواهشهای آن - که انسان را وادار به مخالفت با خداوند متعال و سرپیچی از دستورهای او می‏کند - به ترک شهوتهای شیطانی و گردن نهادن به دستورهای خداوند متعال و پیراستن نفس از صفات ناشایست و آراستن آن به صفات نیکو

عنوان یاد شده برگرفته از روایتی از رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله است که به گروهی از اصحاب که از نبرد با دشمن باز می‏گشتند، فرمود: مرحبا به قومی که جهاد اصغر را به انجام رسانده‏اند، و جهاد اکبر بر ایشان باقی است. گفتند:‌ای پیامبر خدا، جهاد اکبر چیست؟ فرمود جهاد با نفس. 1 از این عنوان به مناسبت در باب جهاد سخن گفته‏اند. 

پیروی از نفس امّاره به ترک واجبات و ارتکاب محرّمات، حرام و مخالفت با آن به انجام دادن واجبات و اجتناب از محرّمات، واجب است. 2 

) ر تزکیه (

1. وسائل الشیعة 2 161 /15. کلمة التقوی 331 - 330 /2.
تَزکیه: پالودن نفس از گناهان و خویهای ناپسند1/ خود ستایی2/ شهادت بر عدالت گواهان3/ پرداخت زکات4) رزکات (. 

تزکیه یا به فعل تحقّق می‏پذیرد یا به قول. اوّل، مانند تزکیه نفس از آنچه مبغوض خدای متعال است و نیز تزکیه مال به پرداخت زکات. دوم یا نسبت به دیگری است - که در اصطلاح از آن به تعدیل نیز تعبیر می‏شود - و آن عبارت است از شهادت بر عدالت بیّنه) ر بیّنه (و یا نسبت به خود است که همان خود ستایی خویش می‏باشد. 

از تزکیه به معنای اوّل و دوم در باب جهاد و امر به معروف و نهی از منکر سخن رفته است. 

تزکیه نفس به معنای نخست که از آن به جهاد اکبر تعبیر می‏شود از اهمّ واجبات؛ 5 بلکه هدف غایی از انزال کتب آسمانی، بویژه قرآن کریم و ارسال پیامبران، بخصوص خاتم انبیا، حضرت محمد صلّی اللَّه علیه و آله است6 و دعوت به آن از برجسته‏ترین مصادیق دعوت انبیا 

________________________________________

459

و جانشینان ایشان به شمار می‏رود. 7 در قرآن کریم ثمره تزکیه، رستگاری و فلاح بیان شده است. 8 

تزکیه به معنای دوم بدون غرض عقلایی امری مذموم و در قرآن از آن نهی شده است؛ 9 لیکن با غرض عقلایی همچون بیان فضائل و کمالات خویش به منظور معرفی و شناساندن خود به مردم تا از وجود او انتفاع برند، امری لازم است؛ چنان‏که سیره انبیا و اولیا چنین بوده است. خداوند سفیران خود را برای تزکیه نفوس خلق و هدایت آنان فرستاده است. بهره‏مندی مردم از ایشان منوط به شناختن آنان، و شناختن آنان متوقّف بر معرفی ایشان از سوی خود آنان است. 10
=== منابع ===
#فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_3.htm#145  145 ]
#فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_2.htm#458 458]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''جهاد با نفس ( فقه )'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::تزکیه ( خود سازی )]]، [[بج::تزکیه نفس ( فقه )]]، [[بج::تصفیه نفس]]، [[بج::جهاد اکبر ( فقه )]]، [[بج::جهاد نفس]]، [[بج::مجاهده نفسانی]]
=== اعم ===
:[[اعم::فضایل ( فقه )]]
=== اخص ===
:[[اخص::طهارت اخلاق از رذایل]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::جهاد ( اعم )]]، [[وابسته::محاسبه نفس]]، [[وابسته::معرفت نفس ( فقه )]]، [[وابسته::نفس انسانی ( فقه )]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::الفقه جلد 47]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6319/6319_47.htm#22 22]
*[[منبع::جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_21.htm#350 350]
*[[منبع::فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_2.htm#458 458]
*[[منبع::فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_3.htm#145 145]
*[[منبع::کلمة التقوی جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/248/248_2.htm#330 330]
*[[منبع::مهذب الاحکام جلد 15]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_15.htm#269 269]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_15.htm#274 274]
[[رده:جهاد با نفس ( فقه )]]
[[کد::52394| ]]