نمایش مبدأ برای احرام ( فقه )

{{درختواره}}
== توضیح مفهومی ==

احرام

احرام: نخستین عمل از مناسک عمره و حج.

تعریف‌های مختلفی از احرام در فقه شده است: ماهیّت ترکیب یافته از پوشیدن دو جامه احرام، نیّت و تلبیه 1 (--» تلبیه) ،

عمل مرکّب از نیّت و تلبیه 2، آمادگی نفسانی بر ترک محرّمات تا پایان مناسک 3، واقع ساختن تلبیه همزمان با نیّت حج یا عمره، پوشیدن دو جامه احرام و واقع ساختن تلبیه مقارن با نیّت 4، صفت اعتباری بر آمده از یکی از دو سبب؛ التزام به ترک محرّمات یا قصد ترک آن‌ها 5، تلبیه، آنچه بر تلبیه مترتّب می‌گردد. 6 از این موضوع در باب حج بحث شده و مهم ترین مباحث آن عبارت است از:

مقدّمات احرام: کوتاه نکردن موی سر و ریش از اول ذیقعده برای حاجی و یک ماه قبل از عمره برای عمره گزار (--» عمره) به قول مشهور، گرفتن ناخن و شارب، نظافت کردن خود، غسل احرام، مُحرِم شدن پس از نماز فریضه و خواندن نماز احرام (--» نماز احرام) ، از مقدّمات و مستحبات قبل از احرام به شمار می‌روند. 7

احکام احرام: احرام در بر دارنده فعل‌ها و ترک هایی است. افعال یا واجب است یا مستحب و ترک‌ها نیز یا حرام است یا مکروه.

واجبات:

1. پوشیدن دو جامه احرام برای مرد که یکی اِزار (لنگ) نام دارد و از ناف تا زانو را می‌پوشاند و دیگری رداء که بر دوش انداخته شود. 8

2. نیّت. 9

3. تلبیه 10 (گفتن لبّیک‌های چهار گانه) (--» تلبیه) .

لباس احرام باید شرایط لباس نماز گزار را داشته باشد 11 (--» لباس نماز گزار) . در لباس احرامِ زن کیفیّت خاص شرط نیست و در این که می‌تواند حریر خالص بپوشد یا نه، اختلاف است. 12

مستحبات:

1. تکرار تلبیه در حال احرام به ویژه هنگام خوابیدن و برخاستن از خواب، بر آمدن بر بلندی و فرود آمدن از آن و پس از هر نماز واجب و مستحب و هنگام سحر.

2. بلند کردن صدا به تلبیه برای مرد به قول مشهور.

3. تلفّظ آنچه نیّت می‌نماید.

4. شرط کردن با خدا هنگام احرام مبنی بر خروج از احرام در صورت پیدایش حادثه‌ای که مانع ادامه مناسک گردد.

5. احرام در لباس سفید و از جنس پنبه. 13

محرّمات:

1. شکار حیوان وحشی صحرایی و نیز ذبح آن، نشان دادن آن به شکارچی، نگهداری آن تا وقتی که بمیرد یا دیگری آن را شکار کند و خوردن گوشت آن، هر چند غیر مُحرِم آن را شکار کرده باشد. 14

2. آمیزش با همسر و نیز بوسیدن، لمس و نگاه کردن از روی لذّت به او.

3. عقد ازدواج برای خود یا دیگری و نیز شاهد بر عقد بودن به قول مشهور.

4. استمناء. 15

5. استعمال عطر؛ البته در این که استعمال همه انواع عطر حرام است یا برخی از انواع آن مانند مشک، عود و عنبر، اختلاف است. قول نخست به مشهور نسبت داده شده است. به قول مشهور، استعمال خلوق کعبه (چیزی که کعبه را با آن خوش بو می‌کنند) ، حرام نیست. 16

6. گرفتن بینی از بوی بد به قول مشهور. 17

7. پوشیدن لباس دوخته برای مرد 18 و قفّازین (دستکشی که زنان عرب در درون آن پنبه می‌گذاردند و می‌پوشیدند تا انگشتان و دستشان پوشیده بماند) برای زن. 19

8. سرمه کشیدن به چیز خوش بو به قول مشهور. در حرمت و کراهت سرمه سیاه کشیدن، اختلاف است. 20

9. پوشاندن تمام روی پا برای مرد به قول مشهور. 21

10. فسوق (--» فسوق) .

11. جدال (--» جدال) .

12. کشتن و ا نداختن شپش از بدن در صورت آزار نداشتن آن به قول مشهور در بقیه حشرات مانند پشه، کک و کنه، اختلاف است. 22

13. انگشتر به دست کردن به قصد زینت و نیز استعمال زیور آلات برای زن به قصد زینت به قول مشهور. 23

14. استعمال روغن خوش بو و مالیدن هر نوع روغن به بدن به قول مشهور. 24

15. ازاله مو از بدن به تراشیدن یا کندن و مانند آن مگر به جهت ضرورت. 25

16. پوشاندن سر برای مرد. 26

17. ارتماس (سر در آب فرو بردن) . در این که ارتماس به طور مستقل از محرّمات احرام است یا از مصادیق عنوان قبلی یعنی پوشاندن سر به شمار می‌رود، اختلاف است. بنا بر قول اول، حرمت آن مشترک بین زن و مرد است، ولی بنا بر قول دوم، اختصاص به مرد دارد. 27

18. پوشاندن صورت با روبند برای زن، لیکن به قول مشهور اسدال (--» اسدال) جایز است. 28

19. سایه قرار دادن بالای سر در حال حرکت و سیر بین منازل مکّه و مدینه برای مرد مگر به جهت ضرورت و عذر. در این که حکم یاد شده اختصاص به سواره دارد یا پیاده را نیز شامل می‌شود، اختلاف است. 29

20. ناخن گرفتن. 30

21. کندن و قطع کردن درخت یا گیاه حرم (--» حرم) 31 جز درخت میوه و گیاه اِذخِر (--» اِذخر) و آنچه در ملک انسان روییده است. 32

22. حمل سلاح بدون ضرورت به قول مشهور. 33

23. غسل دادن و حنوط کردن محرم میّت با کافور 34 (--» حنوط) .

24. نگاه کردن در آیینه به قول مشهور. 35

مکروهات:

1. احرام در لباس سیاه، راه راه و چرکین.

2. خوابیدن بر رخت خواب و بالش زرد.

3. حمّام کردن و کیسه و مانند آن بر بدن کشیدن.

4. لبّیک گفتن در پاسخ کسی که او را صدا می‌زند.

در کراهت و حرمت استعمال حنا برای زینت و نیز بوییدن گل، اختلاف است. 36

سایر احکام: محل احرام یکی از میقات‌های تعیین شده است 37 (--» میقات) . طهارت از حدث اکبر و

اصغر (--» حدث) در احرام شرط نیست. 38 اگر پس از انجام مناسک متوجه شود که احرام را ترک کرده، چنانچه ترک آن از روی نا آگاهی به مسأله یا فراموشی باشد، نزد مشهور فقها عملش صحیح است. 39 انعقاد احرام در حج تمتّع (--» حج تمتّع) ، و اِفراد (--» حج افراد) ، تنها با تلبیه است؛ ولی در حج قران (--» حج قران) بنا بر قول مشهور هم به تلبیه منعقد می‌شود و هم به اِشعار (--» اشعار) یا تقلید 40 (--» تقلید) .

احرام به حج یا عمره برای داخل شدن در مکّه واجب است. بیمار و کسی که به اقتضای شغلش لازم است به طور مکرر تردد نماید و نیز کسی که از احرام قبلی اش یک ماه نگذشته است، می‌توانند بدون احرام وارد مکّه شوند. 41 احرام زن مانند احرام مرد است، مگر در آنچه که برای زن استثنا شده است مانند پوشیدن لباس دوخته و پوشاندن سر. 42 پیش از اتمام اعمال احرام قبلی، احرام دوباره جایز نیست. 43 محرم اگر به سبب اِحصار (--» احصار) یا صدّ (--» صدّ) از انجام بقیّه مناسک باز ماند، می‌تواند با شرایطی از احرام خارج شود. 44

کفّاره: ارتکاب برخی محرّمات احرام مانند شکار کردن، آمیزش با همسر و نیز بوسیدن و نگاه کردن با لذّت به او، استمناء، پوشاندن سر برای مرد، استعمال بوی خوش، پوشیدن لباس دوخته، سایه قرار دادن بر سر در حال حرکت به قول مشهور، ناخن گرفتن، ازاله مو از بدن، جدال و قطع گیاه حرم، موجب ثبوت کفّاره (--» کفّاره) می‌گردد 45، امّا ارتکاب محرّمات دیگر، کفّاره ندارد. 46 به قول مشهور، کفّاره از دیوانه و نیز کسی که از روی نا آگاهی یا فراموشی مرتکب یکی از محرّماتِ دارای کفّاره - جز شکار - شده باشد ساقط است. 47 (--» حج)

1 - مختلف الشیعة 4 43.

2 - السرائر 1 527.

3 - غایة المراد 1 389.

4 - جواهر الکلام 18 197 - 199.

5 - مستمسک العروة 11 359.

6 - معتمد العروة 3 332.

7 - مستند الشیعة 11 263 - 280.

8 - جواهر الکلام 18 232 - 236.

9 - 199.

10 - 215.

11 - 239 - 242.

12 - 242 - 245.

13 - 272 - 282.

14 - 286.

15 - 297 - 308.

16 - 317 - 329.

17 - 331.

18 - 335.

19 - 341.

20 - 346.

21 - 349.

22 - 355 - 368.

23 - 370 - 372.

24 - 374 - 376.

25 - 377.

26 - 382.

27 - معتمد العروة 4 220.

28 - جواهر الکلام 18 389 - 391.

29 - 394 و مستند الشیعة 12 30.

30 - جواهر الکلام 18 411.

31 - 412.

32 - 417 - 419.

33 - 422.

34 - 421.

35 - 348.

36 - 423 - 437 و مناسک مراجع 151.

37 - العروة الوثقی 2 557.

38 - مناسک مراجع 143.

39 - جواهر الکلام 18 123.

40 - الحدائق الناضرة 15 48.

41 - جواهر الکلام 18 437 - 449 و ریاض المسائل 6 349 - 353.

42 - جواهر الکلام 18 450.

43 - 250.

44 - 20 111 - 145.

45 - 189 - 438.

46 - مستند الشیعة 13 298.

47 - جواهر الکلام 20 438 - 44.
=== منابع ===
#فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_1.htm#274  274 ]
#فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_1.htm#275 275]
== اصطلاح‌نامه ==
=== یادداشت دامنه ===
[[یادداشت دامنه::نخستین عمل از مناسک عمره و حج]]
=== مترادفات ===
از واژه «'''احرام ( فقه )'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::اهلال ( احرام )]]
=== اعم ===
:[[اعم::حج ( اعم )]]
=== اخص ===
:[[اخص::احرام بدون تلبیه]]، [[اخص::احرام بعد از احرام]]، [[اخص::احرام ولی]]
:'''به لحاظ استحباب:'''
:[[اخص::احرام بعد از زوال]]، [[اخص::احرام بعد از نماز واجب]]
:'''به لحاظ ترک مستحب:'''
:[[اخص::احرام بدون غسل]]، [[اخص::احرام بدون نماز]]
:'''به لحاظ جنسیت:'''
:[[اخص::احرام خنثی]]، [[اخص::احرام زن]]، [[اخص::احرام مرد]]
:'''به لحاظ حالات محرم:'''
:[[اخص::احرام اهل مدینه]]، [[اخص::احرام بی هوش]]، [[اخص::احرام بیمار]]، [[اخص::احرام عبد]]، [[اخص::احرام قبل از ارتداد]]، [[اخص::احرام قبل از اسلام]]، [[اخص::احرام کافر]]، [[اخص::احرام معذور]]
:'''به لحاظ زمان:'''
:[[اخص::احرام در غیر ماه‌های حج]]، [[اخص::احرام قبل از تحلیل یک ماه]]
:'''به لحاظ سبب:'''
:[[اخص::احرام برای دخول مکه]]، [[اخص::احرام به عهد]]، [[اخص::احرام به قسم]]، [[اخص::احرام به نذر]]، [[اخص::احرام حج]]، [[اخص::احرام در نیابت قضای طواف]]، [[اخص::احرام عمره]]
:'''به لحاظ غیر مکلف:'''
:[[اخص::احرام کودک]]، [[اخص::احرام مجنون]]
:'''به لحاظ محدث:'''
:[[اخص::احرام جنب]]، [[اخص::احرام نفسا]]
:'''به لحاظ مکان:'''
:[[اخص::احرام از بالای محاذات میقات]]، [[اخص::احرام از حرم حضرت محمد ( ص )]]، [[اخص::احرام از خارج مسجد شجره]]، [[اخص::احرام از ذات عرق]]، [[اخص::احرام از رابغ]]، [[اخص::احرام از محاذات میقات]]، [[اخص::احرام از مکه]]، [[اخص::احرام از میقات]]، [[اخص::احرام بعد از میقات]]، [[اخص::احرام قبل از میقات ( فقه )]]
:'''به لحاظ نیت:'''
:[[اخص::احرام بدون تعیین نیت]]، [[اخص::احرام بدون نیت]]، [[اخص::احرام حج و عمره با یک نیت]]
:'''به لحاظ پوشش:'''
:[[اخص::احرام با اکثر از دو لباس]]، [[اخص::احرام با حریر]]، [[اخص::احرام بدون لباس]]، [[اخص::احرام در لباس]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::آداب احرام ( فقه )]]، [[وابسته::آمیزش در احرام]]، [[وابسته::ابطال احرام]]، [[وابسته::احتباء در احرام]]، [[وابسته::احکام احرام]]، [[وابسته::ادماء در احرام]]، [[وابسته::ازاله ریش]]، [[وابسته::ازاله موی زهار]]، [[وابسته::ازاله موی زیر بغل]]، [[وابسته::ازاله موی سر مُحْرم]]، [[وابسته::استظلال مُحْرِم]]، [[وابسته::استعمال انفیه]]، [[وابسته::استعمال انفیه در احرام]]، [[وابسته::استعمال بوی خوش ( فقه )]]، [[وابسته::استعمال ریاحین]]، [[وابسته::استمنای مُحْرم]]، [[وابسته::اشتراط در حج]]، [[وابسته::اعاده احرام]]، [[وابسته::بخور بوی خوش در احرام]]، [[وابسته::بطلان احرام]]، [[وابسته::بوییدن خلوق کعبه]]، [[وابسته::پوشش در احرام]]، [[وابسته::تاخیر احرام]]، [[وابسته::تجدید احرام]]، [[وابسته::تحلل]]، [[وابسته::تختم در احرام]]، [[وابسته::ترک احرام]]، [[وابسته::تزریق مُحْرم]]، [[وابسته::تیمم قبل از احرام]]، [[وابسته::حج بدون احرام]]، [[وابسته::حجامت در احرام]]، [[وابسته::حلق در احرام]]، [[وابسته::خواستگاری در احرام]]، [[وابسته::خوردن در احرام]]، [[وابسته::سرمه کشی در احرام]]، [[وابسته::سهو در احرام]]، [[وابسته::شرایط احرام]]، [[وابسته::صید در احرام]]، [[وابسته::طلاق در احرام]]، [[وابسته::طهارت در احرام]]، [[وابسته::غسل احرام]]، [[وابسته::فسوق در احرام]]، [[وابسته::قاعده کل من مرّ بمیقات وجب علیه الاحرام]]، [[وابسته::قصد احرام]]، [[وابسته::کشتن حیوان در احرام]]، [[وابسته::کشتی در احرام]]، [[وابسته::کفاره احرام]]، [[وابسته::لباس احرام]]، [[وابسته::لنگ احرام]]، [[وابسته::لواط در احرام]]، [[وابسته::محرمات احرام]]، [[وابسته::مرگ قبل از احرام]]، [[وابسته::مرگ مُحْرم]]، [[وابسته::مستحبات احرام]]، [[وابسته::مقدمات احرام]]، [[وابسته::مکروهات احرام]]، [[وابسته::نذر احرام]]، [[وابسته::نسیان احرام]]، [[وابسته::نظافت قبل از احرام]]، [[وابسته::نقاب در احرام]]، [[وابسته::نکاح در احرام]]، [[وابسته::نماز احرام]]، [[وابسته::نیابت در احرام]]، [[وابسته::نیت احرام]]، [[وابسته::واجبات احرام]]، [[وابسته::وقت احرام]]، [[وابسته::ولایت بر احرام]]، [[وابسته::ولایت پدر بر احرام]]، [[وابسته::ولایت جد بر احرام]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/69/69_2.htm#268 268]
*[[منبع::المبسوط فی فقه الامامیة جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/24/24_1.htm#314 314]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/24/24_1.htm#364 364]
*[[منبع::الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1405/1405_2.htm#128 (128-131)]
*[[منبع::الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/206/206_1.htm#305 305]
*[[منبع::الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/206/206_4.htm#93 93][http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6382/6382_7_9.htm# ]
*[[منبع::تحریرالوسیله جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/226/226_1.htm#413 413]
*[[منبع::جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/66/66_3.htm#110 110]
*[[منبع::جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 18]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_18.htm#136 136]
*[[منبع::فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_1.htm#274 274]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_1.htm#275 275]
*[[منبع::کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/33/33_1.htm#520 520]
*[[منبع::مجمع الفائدة و البرهان جلد 6]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/76/76_6.htm#159 159]
*[[منبع::مجمع الفائدة و البرهان جلد 7]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/76/76_7.htm#185 185]
*[[منبع::مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/70/70_2.htm#226 226]
*[[منبع::مهذب الاحکام جلد 14]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_14.htm#5 5]
[[رده:احرام ( فقه )]]
[[کد::186565| ]]