عملکردها

اجماع قطعی ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۳:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

اجماع قطعی ( اصول فقه ) : اجماع مفید یقین به حکم شرعی، یا اجماع قطعی التحقّق

اجماع قطعی، مقابل اجماع ظنی بوده و معانی متفاوتی از آن در کتاب‌های اصولی شیعه و سنی ارائه شده است، همانند:

1. اجماعی را که از آن یقین به حکم شرعی حاصل شود، قطعی می‌نامند و این اصطلاح شامل اجماع محصل، که برای تحصیل کننده آن قطع آور است، و نیز اجماع منقول به تواتر می‌گردد. هم چنین این اجماع مقابل اجماع منقول به خبر واحد قرار دارد که ـ بنا بر حجیت خبر واحد ـ اجماع ظنی است.

2. بعضی از اصولیون اهل سنت، اجماع مدرکی را دو گونه دانسته‌اند:

أ. اجماع قطعی؛ یعنی اجماعی که بالفعل محقق شده و مستند به نص شرعی معتبر است و مجال بحث در آن وجود ندارد؛

ب. اجماع ظنی؛ یعنی اجماعی که تحقق آن معلوم نیست.

3. برخی از اهل سنت، اجماع صریح - اجماعی که مجتهدان هر عصر، رأی خود را به صراحت درباره واقعه‌ای اظهار نمایند - را قطعی الدلالة می‌دانند و بعضی از آنها منکر آن را کافر می‌شمارند؛ اما اجماع سکوتی را غیر قطعی و مظنون می‌دانند، زیرا رأی جماعتی از مسلمانان است، نه همه آنها.

منابع

  1. اصول الفقه جلد 3 : صفحه 213
  2. الفوائد الحائریة : صفحه 119
  3. علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی : صفحه 52
  4. الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 54
  5. الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 50
  6. اصول الفقه : صفحه (326-332)
  7. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «اجماع قطعی ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اجماع مفید قطع

اعم

اجماع ( اصول فقه )

وابسته

اجماع ظنی، اجماع منقول به تواتر

منابع

  • اصول الفقه جلد 3 : صفحه 213
  • اصول الفقه : صفحه (326-332)
  • الفوائد الحائریة : صفحه 119
  • المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 2 : صفحه 243
  • الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 50، 54
  • علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی : صفحه 52
  • مفاتیح الاصول : صفحه 464