نمایش مبدأ برای آیه سقایة الحاجّ

== توضیح مفهومی ==

'''آیه سقایة الحاجّ''' : آیه 19 توبه، در شأن علی (ع) و فضیلت مجاهدان در راه خدا

به آیه 19 سوره توبه «آیه سقایة الحاجّ» می‌گویند: «'''أَ جَعَلْتُمْ سِقایَةَ الْحاجِّ وَ عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ کَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ جاهَدَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ لا یَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ'''»؛ «آیا سیراب کردن حجاج و آباد ساختن مسجد الحرام را همانند (عمل) کسی قرار دادید که ایمان به خدا و روز قیامت آورده و در راه او جهاد کرده است، (این هر دو) هرگز نزد خدا مساوی نیستند، و خداوند گروه ظالمان را هدایت نمی‏کند».

در شان نزول این آیه و دو آیه بعد از آن، روایات مختلفی در کتب اهل سنت و شیعه نقل شده است، از جمله، دانشمند معروف اهل سنت، حاکم ابوالقاسم حسکانی از «بریده» نقل می‏کند که شیبه و عباس هر کدام بر دیگری افتخار می‏کردند و در این باره مشغول سخن بودند که علی (ع) از کنار آنها گذشت، و پرسید به چه چیز افتخار می‏کنید؟ عباس گفت امتیازی به من داده شده که احدی ندارد، و آن مساله آب دادن به حجاج خانه خدا است. شیبه گفت من تعمیر کننده مسجد الحرام (و کلید دار خانه کعبه) هستم. علی (ع) گفت: با اینکه از شما حیا می‏کنم باید بگویم که با این سن کم افتخاری دارم که شما ندارید، آنها پرسیدند کدام افتخار؟ فرمود: من با شمشیر جهاد کردم تا شما ایمان به خدا و پیامبر (ص) آوردید. عباس خشمناک برخاست و دامن‏کشان به سراغ پیامبر (ص) آمد (و به عنوان شکایت) گفت: آیا نمی‏بینی علی چگونه با من سخن می‏گوید؟

پیامبر (ص) فرمود: علی را صدا کنید، هنگامی که به خدمت پیامبر (ص) آمد فرمود: چرا این گونه با عمویت (عباس) سخن گفتی؟

علی (ع) عرض کرد: ‌ای رسول خدا! اگر من او را ناراحت ساختم با بیان حقیقتی بوده است، در برابر گفتار حق هر کس می‏خواهد ناراحت شود، و هر کس می‏خواهد خشنود! جبرئیل نازل شد و گفت‌ای محمد! پروردگارت به تو سلام می‏فرستد، و می‏گوید این آیات را بر آنها بخوان.

همین روایت، به همین مضمون، یا با تفاوت کمی، در کتابهای فراوانی از اهل سنت نقل شده، مانند تفسیر طبری و ثعلبی، اسباب النزول واحدی، تفسیر خازن بغدادی، معالم التنزیل علامه بغوی، مناقب ابن مغازلی، جامع الاصول ابن اثیر، تفسیر فخر رازی و کتابهای دیگر.

«سقایه» هم مصدر است به معنی آب دادن، و هم به معنای وسیله و پیمانه‌ای است که با آن آب می‏دهند (همانگونه که در آیه 70 سوره یوسف آمده است) ، و هم به معنای ظرف بزرگ یا حوضی است که آب در آن می‏ریزند.
=== منابع ===
#تفسیر نمونه جلد 7 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_7.htm#320 320]
#الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/842/842_3.htm#218 218]
#مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 5 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5572/5572_5.htm#24 24]
#المیزان فی تفسیر القرآن جلد 9 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/814/814_9.htm#203 203]
#تفسیر القمی جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/797/797_1.htm#284 284]
#احقاق الحق و ازهاق الباطل جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5240/5240_3.htm#122 (122-127)]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''آیه سقایة الحاجّ'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::آیه 019 توبه]]
=== اعم ===
:[[اعم::اسامی آیات]]
== منابع ==
*[[منبع::احقاق الحق و ازهاق الباطل جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5240/5240_3.htm#122 (122-127)]
*[[منبع::اسباب النزول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/831/index.htm#163 163]
*[[منبع::الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/842/842_3.htm#218 218]
*[[منبع::المیزان فی تفسیر القرآن جلد 9]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/814/814_9.htm#203 203]
*[[منبع::تفسیر القمی جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/797/797_1.htm#284 284]
*[[منبع::تفسیر نمونه جلد 7]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_7.htm#320 320]
*[[منبع::لباب النقول فی اسباب النزول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/843/index.htm#102 102]
*[[منبع::مجله پژوهشهای قرآنی جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5529/5529_2.htm#76 76]
*[[منبع::مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5572/5572_5.htm#24 24]
[[رده:آیه سقایة الحاجّ]]
[[کد::255575| ]]