اجماع مرکب ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اجماع مرکب ( اصول فقه ) : استناد به مجموع آرای فقها در یک مسئله برای نفی قول خارج از آن مجموعه
اجماع مرکب، مقابل اجماع بسیط می‌باشد و آن، استناد به رأی مجموع علمایی است که در مسئله‌ای، اقوال و نظریات متفاوت دارند، برای نفی نظر و قولی که هیچ یک از این علما به آن معتقد نشده‌اند.
در کتاب ' بحوث فی علم الاصول ' آمده است:
' اما الاجماع المرکب: فهو عبارة عن الاستناد الی رأی مجموع العلماء المختلفین علی قولین او اکثر فی نفی قول آخر لم یقل به احد منهم ' [۱] .
توضیح: اگر گروهی از فقها چیزی را حرام و گروه دیگری آن را مکروه شمارند، از ترکیب این دو نظر چنین استفاده می‌شود که به طور قطع آن چیز واجب یا مستحب نیست.
مثال: هرگاه دسته‌ای از فقها بگویند با وجود هر کدام از عیوب پنج گانه فسخ نکاح، نکاح فسخ می‌گردد، و دسته‌ای دیگر بگویند هیچ کدام از آن عیوب، موجب فسخ نکاح نمی‌گردد، در این جا اگر کسی قائل شود که با وجود یک یا دو عیب از عیوب، نکاح فسخ می‌گردد، خرق اجماع مرکب کرده است.
نکته:
نوع دیگری از اجماع مرکب وجود دارد که در حقیقت به اجماع بسیط بر می‌گردد. [۲]
نیز ر.ک:حجیت اجماع مرکب، اجماع بسیط ( اصول فقه ).
پانوشت
منابع
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 255
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 228
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 200
- فرهنگ اصطلاحات اصولی : صفحه 23
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اجماع مرکب ( اصول فقه ) به زیرصفحه اجماع مرکب ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول فقه : صفحه 224
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 57
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 255
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 4 : صفحه 127، 144، 145
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 451
- بحوث فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 317
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 150
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 228
- فرهنگ اصطلاحات اصولی : صفحه 23
- قوانین الاصول جلد 2 : صفحه 66
- مفاتیح الاصول : صفحه 340
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 199، 200