عملکردها

تعارض عام و عام

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تعارض عام و عام : تنافی میان مدلول دو دلیل عام

تعارض عام و عام، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی مدلول دو دلیل عام است، مانند: تعارض دلیل ' کل من بدّل دینه فاقتلوه ' با دلیل ' کل من بدّل دینه فلا تقتلوه '.

اصولیون اهل سنت درباره این نوع از تعارض، اختلاف دارند:

1. برخی هم چون ' داود ظاهری ' و ' باقلانی ' معتقدند در این گونه موارد باید توقف کرد، زیرا امکان جمع میان آن دو نیست؛

2. برخی دیگر مانند ' غزالی ' و ' شیرازی ' معتقدند مطلقا بین آن دو تعارض وجود ندارد و وجود چنین چیزی در شریعت امکان ندارد، زیرا مستلزم متهم نمودن پیامبر (ص) به تناقض و عدم صدق است.

3. جمهور اصولیون، متکلمان و محدثان اهل سنت معتقدند امکان وقوع تعارض میان آن دو وجود دارد و احکام و قواعد تعارض درباره آنها جاری می‌گردد.

نکته:

از نظر اصولیون شیعی، در این موارد قواعد باب تعارض جاری است.

منابع

  1. مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 233
  2. التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه (3-4)
  3. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

اجماع مرکب ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض عام و عام به زیرصفحه تعارض عام و عام/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه (3-4)
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : صفحه 407
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 102
  • مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 233، 234
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 164
  • نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 164