شرایط برائت عقلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
شرایط برائت عقلی : امور لازم در اجرای اصل برائت عقلی
شرایط برائت عقلی، مقابل شرایط برائت شرعی بوده و به شرایطی گفته می‌شود که بدون وجود آنها، این اصل جاری نمی‌گردد. مشهور اصولیون معتقدند یکی از این شرایط، بررسی و جست‌و‌جو از وجود دلیل است. بنابراین، عقل در صورتی به برائت حکم می‌کند که بیان و دلیلی از سوی شارع درباره مورد مشکوک به مکلف نرسیده باشد و اگر مکلف‌به مظان وجود دلیل ـ هم چون کتاب ' وسائل الشیعه ' و سایر جوامع روایی که نسبت به وجود دلیل در آنها ظن وجود دارد ـ رجوع کرد و دلیلی بر الزام به آن نیافت، عقل حکم می‌کند عقاب بر آن، عقاب بلا بیان و قبیح است.
در کتاب ' کفایة الاصول ' آمده است:
' و اما البرائة العقلیة فلا یجوز اجراؤها الا بعد الفحص و الیأس عن الظفر بالحجة علی التکلیف، لما مرت الاشارة الیه من عدم استقلال العقل بها الا بعدهما '.
پانوشت
منابع
- ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه (136-137)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «شرایط برائت عقلی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه شرایط برائت عقلی به زیرصفحه شرایط برائت عقلی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.