عملکردها

مخرج لسان

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۳ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۳۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

مخرج لسان : یکی از مخارج اصلی حروف، شامل مخرج پنجم تا چهاردهم (ده مخرج)

مخرج یا موضع لسان، از مواضع اصلی ادای حروف و وسیع‌ترین آن‌ها است. این مخرج از یک طرف شامل بخش‌های مختلف زبان (ریشه، میانه، سر و کناره زبان) و از طرف دیگر شامل اجزای مختلف کام بالا (زبان کوچک، نرم کام، سخت کام، لثه و دندان‌ها) می‌شود.

هجده حرف از موضع زبان ادا می‌شوند که در ده مخرج جای داده شده‌اند:

1. ق (مخرج پنجم از مخارج هفده‌گانه) ؛ 2. ک (مخرج ششم) ؛ 3. ج، ش، ی (مخرج هفتم) ؛ 4. ض (مخرج هشتم) ؛ 5. ل (مخرج نهم) ؛ 6. ن (مخرج دهم) ؛ 7. ر (مخرج یازدهم) ؛ 8. ط، د، ت (مخرج دوازدهم) ؛ 9. ص، س، ز (مخرج سیزدهم) ؛ 10. ظ، ذ، ث (مخرج چهاردهم).

منابع

  1. حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم جلد 2 : صفحه (39-41)
  2. تجوید جامع : صفحه 46
  3. غایة المرید فی علم التجوید : صفحه 126
  4. التحدید فی الاتقان و التجوید : صفحه 104
  5. سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 159

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «مخرج لسان» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

موضع لسان

اعم

مخارج حروف ( علوم قرآنی )

اخص

مخرج پنجم حروف، مخرج چهاردهم حروف، مخرج دهم حروف، مخرج دوازدهم حروف، مخرج سیزدهم حروف، مخرج ششم حروف، مخرج نهم حروف، مخرج هشتم حروف، مخرج هفتم حروف، مخرج یازدهم حروف

منابع

  • التحدید فی الاتقان و التجوید : صفحه 104
  • تجوید جامع : صفحه 46
  • حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم جلد 2 : صفحه (39-41)
  • حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم : صفحه 38
  • سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 159
  • غایة المرید فی علم التجوید : صفحه 124، 126، 132