مخارج حروف ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
مخارج حروف ( علوم قرآنی ) : محل تبدیل هوای خارج شده از ریه‌ها به حروف
مخارج حروف، محل‌های خروج حرف، و از مهم‌ترین مباحث تجوید قرآن است. هوای خارج شده از ریه‌ها، پس از عبور از حنجره- چه تارهای صوتی را مرتعش سازد و چه نسازد- در یکی از قسمت‌های دستگاه تکلم محدود می‌شود و به‌این ترتیب، حرف ایجاد می‌شود. محل مذکور را که هوا در آن به حرف مبدل می‌شود «مخرج حرف» می‌نامند. مخارج حروف را به «فرعی» و «اصلی» تقسیم کرده‌اند.
تعداد مخارج فرعی حروف از موارد اختلافی است؛ برخی تا هفده مخرج برشمرده‌اند. مخارج اصلی حروف به ترتیب ذیل است:
مخرج جوف؛ مخرج حلق؛ مخرج خیشوم؛ مخرج شفتان؛ مخرج لسان.
مخارج هفده گانه حروف در فرهنگنامه آمده است.
نیز ر.ک:مخرج اول حروف تا مخرج هفدهم حروف.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 347
- قواعد التجوید و الالقاء الصوتی : صفحه 25
- غایة المرید فی علم التجوید : صفحه 122
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مخارج حروف ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مخارج حروف ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه مخارج حروف ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اسباب النزول : صفحه 112
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 347
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 168
- التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 178
- تجوید استدلالی : صفحه (111-129)
- تجوید جامع : صفحه 45
- حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم جلد 2 : صفحه 29، 35
- سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 158
- غایة المرید فی علم التجوید : صفحه 122
- قواعد التجوید و الالقاء الصوتی : صفحه 25