عملکردها

محکم مطلق

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۳ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۳۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

محکم مطلق : آیات دارای معنای روشن از همه جهات، و فاقد هر گونه تشابه

آیات محکم به «محکم مطلق» و «محکم مِن وجه» تقسیم شده است. محکم مطلق به آیه‌ای می‌گویند که از همه جهات محکم باشد و هیچ گونه تشابهی در آن نباشد. توضیح آن که حقیقت قرآن همچون نور و وجود، دارای مراتب تشکیکی است؛ به گونه‌ای که ممکن است آیه‌ای نسبت به آیه دیگر محکم باشد؛ اما همان آیه از بعضی جهات و نسبت به آیه‌ای دیگر متشابه باشد. و ممکن است یک آیه از یک جهت محکم و از جهتی دیگر متشابه باشد.

علامه طباطبایی (ره) نیز نسبی بودن محکم و متشابه را پذیرفته، می‌فرماید: ما در قرآن متشابه مطلق نداریم؛ ولی محذوری از وجود محکم مطلق نیست.

به نظر محیی‌الدین عربی، جمله «لااله الا الله» مادر و مرجع همه محکمات است. استاد جوادی آملی می‌فرماید: گویا آیه «لیس کمثله شیء» (شوری// 11) محکم مطلق است که عنوان «ام‌الکتاب» بر آن اطلاق می‌شود، و مادر و مرجع دیگر محکمات است.

نیز ر.ک:محکم مِن وجه.

منابع

  1. پژوهشی در حکمت متشابهات قرآن (پایان نامه) : صفحه 41
  2. قرآن در اسلام : صفحه 42
  3. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 3 : صفحه 64
  4. علوم القرآن عند المفسرین جلد 3 : صفحه 70
  5. علوم القرآن عند المفسرین جلد 3 : صفحه 65

اصطلاح‌نامه

اعم

محکم ( علوم قرآنی )

وابسته

محکم مِن وجه

منابع

  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 3 : صفحه 64
  • علوم القرآن عند المفسرین جلد 3 : صفحه 65، 70
  • فتح المنان فی نسخ القرآن : صفحه 42
  • قرآن در اسلام : صفحه 42
  • پژوهشی در حکمت متشابهات قرآن (پایان نامه) : صفحه 41، 42