تعارض اطلاق بدلی و شمولی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تعارض اطلاق بدلی و شمولی : تنافی میان مدلول مطلق بَدَلی و مطلق شمولی
تعارض اطلاق بدلی و شمولی، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی میان مدلول دو دلیل مطلقی است که اطلاق یکی بدلی ـ حکم به فرد نامعین از افراد طبیعت تعلق گرفته ـ و اطلاق دیگری شمولی ـ حکم به تمام افراد طبیعت تعلق گرفته ـ می‌باشد، مانند: تعارض ' اکرم عالما ' با ' لاتکرم الفاسق ' که نسبت میان این دو عموم و خصوص من وجه و محل تلاقی آنها، عالم فاسق است.
در تعارض اطلاق بدلی با اطلاق شمولی، درباره این که کدام یک بر دیگری مقدم است، میان اصولیون اختلاف وجود دارد؛ برخی هم چون مرحوم ' شیخ انصاری ' [۱] و ' محقق نایینی ' [۲] معتقدند اطلاق شمولی مقدم است، برخی دیگر همچون مرحوم ' آخوند ' در ' کفایة الاصول ' [۳] اعتقاد دارند هیچ یک از آن دو بر دیگری رجحان ندارد.
پانوشت
منابع
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 283
- نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 149
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 512
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 447
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تعارض اطلاق بدلی و شمولی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض اطلاق بدلی و شمولی به زیرصفحه تعارض اطلاق بدلی و شمولی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 364
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 447
- المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 92
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 512
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 283، 284
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 260
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 239
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 565
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 732
- کفایة الاصول : صفحه 292
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 333
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 407، 424
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 378
- منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 203، 207
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 230، 329، 331، 443
- نهایة الافکار جلد (4 جزء 2) : صفحه 149
- نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 150
- نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 149، 150