ایغال
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
ایغال : ختم کلام به سخن زائد حاوی نکته مفید
یکی از اسلوب‌های بدیعی قرآن که از انواع اطناب نیز شمرده شده، «ایغال» است که به آن «امعان» نیز می‌گویند. ابن‌ابی‌الاصبع می‌گوید: فواصل قرآن به چهار صورت است: تمکین؛ تصدیر؛ توشیح؛ ایغال.
«ایغال» مصدر و به معنای سرعت بخشیدن، داخل کردن و مبالغه، و در اصطلاح، پایان دادن کلام به سخن حاوی نکته‌ای مفید است؛ به طوری که اگر آن سخن هم نبود، معنای جمله تمام بود، ولی آن را برای زیادی مبالغه می‌آورند.
بعضی از صاحبنظران وقوع ایغال را در قرآن نپذیرفته و آن را مخصوص شعر دانسته‌اند.
مثال ایغال در قرآن: «یَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِینَ ** اتَّبِعُوا مَن لاَّ یَسْأَلُکُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ»؛ «(و) گفت‌ای مردم از این فرستادگان پیروی کنید، از کسانی که پاداشی از شما نمیخواهند و خود (نیز) بر راه راست قرار دارند پیروی کنید» (یس// 20 - 21) .
در این آیه، «وَهُم مُّهْتَدُونَ» ایغال است؛ زیرا بدون آن هم معنا تمام بود؛ چون انبیا هدایت یافته‌اند، و آوردن جمله آخر، برای مبالغه در تشویق و ترغیب دیگران برای تبعیت از آن‌ها است.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 355
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 345
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 284
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 249
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 96
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (78-79)
- اعجاز القرآن : صفحه 92
- التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 202
- محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 978
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «ایغال» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ایغال به زیرصفحه ایغال/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.