غرابت لفظ
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
غرابت لفظ : نامأنوس بودن معنای لفظ؛ عامل لفظی تشابه
غرابت لفظ و کمی استعمال آن، از عوامل لفظی تشابه در الفاظ مفرد است؛ مانند:
1. لفظ «أبّ» در آیه 31 سوره عبس: «وَفَاکِهَةً وَأَبّاً». این آیه از آیات متشابه به شمار می‌آید؛ زیرا کلمه «أبّ» غرابت دارد و معنای آن دور از فهم است، و برای روشن شدن معنا، به ناچار باید به آیه دیگری از محکمات مراجعه کنیم، و آن آیه «مَتَاعاً لَّکُمْ وَلِأَنْعَامِکُمْ» (نازعات// 33) است، و از آن به دست می‌آید مقصود از «أبّ» چراگاه حیوانات است که در آن چریده و از آن تغذیه می‌کنند.
2. کلمه «یزفّون» در «فَأَقْبَلُوا إِلَیْهِ یَزِفُّونَ»؛ «پس به سوی او روی آوردند؛ در حالی‌که می‌شتافتند» (صافات// 94) .
همان‌گونه که غرابت لفظ یکی از عوامل لفظی تشابه است، یکی از اسباب اجمال نیز شمرده می‌شود؛ مانند:
1. «وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاء فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ تَعْضُلُوهُنَّ أَن یَنکِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ» (بقره// 232) . در این آیه، غرابت معنای لفظ «عضل» و «تعضیل» باعث اجمال آیه شده است.
2. کلمه «حرف» در آیه: «وَمِنَ النَّاسِ مَن یَعْبُدُ اللَّهَ عَلَی حَرْفٍ» (حج// 11) .
3. کلمه «حصور» در آیه: «سَیِّدًا وَحَصُوراً» (آل‌عمران// 39).
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 212
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 254
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 298
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 60
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 11
- درآمدی برعلوم قرآن : صفحه 226
- شناخت قرآن : صفحه 221
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 3 : صفحه 65
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه غرابت لفظ به زیرصفحه غرابت لفظ/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 11، 60
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 212
- البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 232
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 254
- درآمدی برعلوم قرآن : صفحه 226
- شناخت قرآن : صفحه 221
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 3 : صفحه 65
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 298، 300