اِجزای ظاهری
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اِجزای ظاهری : عدم کفایت عمل مطابق اصل یا اماره، بعد از کشف خلاف
اِجزای ظاهری، مقابل اجزای واقعی و به معنای اجزای عمل ' مأتیٌ به ' از واقع است تا زمانی که نسبت به مخالفت آن با واقع علم پیدا نشود؛ یعنی در مواردی که واقع، به علت عذر یا جهل، برای مکلف مشخص نیست و او مجبور است امتثال اضطراری یا ظاهری کند، این بحث پیش می‌آید که آیا امتثال اوامر ظاهری یا واقعی ثانوی (اضطراری) سبب اجزا از مأمورٌ به واقعی می‌گردد یا نه. (حتی در صورت حصول علم به خلاف واقع بودن آن چه که مقلد یا مجتهد تاکنون انجام داده است) .
در صورت اعتقاد به اجزای ظاهری، نتیجه آن است که عمل به اصل یا اماره، در صورتی از مأمورٌ به واقعی کفایت می‌کند که مخالفت آن با واقع کشف نشود.
منابع
- المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 219
- المعالم الجدیدة للاصول جلد 2 : صفحه 224
- سیری کامل در اصول فقه جلد 4 : صفحه 247
- فرهنگ نامه اصول فقه