حسن ختام
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حسن ختام : ختم سخن به عبارات دالّ بر تأمین غرض گوینده و پایان یافتن مطلب
چنانچه شاعر یا سخنور، شعر یا سخن خود را به بهترین بیان ممکن ختم کند که نشان دهد به غرض و مقصد خویش رسیده و راضی است، کلام از حسن ختام برخوردار است.
«حسن ختام» که به آن «براعت ختام» نیز می‌گویند، در قرآن به بهترین صورت وجود دارد که متضمن معانی بدیع و نو است و به شنونده می‌فهماند که به انتهای سخن رسیده است و دیگر منتظر ادامه کلام نماند؛ مانند ختم سوره بقره به دعا و ایمان به خدا و تصدیق رسالت، و ختم سوره آل‌عمران به نظر به مخلوقات و امر به صبر و مصابره و مرابطه.
اختتام‌های قرآن به قرار ذیل است: ادعیه؛ وصایا؛ فرایض؛ تحمید و تهلیل؛ مواعظ؛ وعد و وعید؛ …
نیز ر.ک:خواتم سور.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (182-186)
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 366
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 284
- التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 236
- محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 217