انّما
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
انّما : لفظ دلالت کننده بر حصر و استثنا
' انما ' از ادات حصر و استثنا است. مشهور اصولیون معتقدند که ' انما ' بر حصر دلالت می‌کند _ به دلیل تبادر_، چه حصر موصوف بر صفت، مثل: « و ما محمّد اِلاّ رسول، انّما انت منذر »، و چه حصر صفت بر موصوف، مانند: « انما الصدقات للفقراء و المساکین…» [۱] که در آن، مصرف زکات به افراد مذکور در آیه منحصر شده است.
در مقابل، عده‌ای مانند ' فخر رازی ' اعتقاد دارند ' انما ' بر حصر دلالت نمی‌کند.
کسان دیگری هم چون مرحوم ' شیخ انصاری ' معتقدند دلالت ' انما ' بر حصر، به اختلاف موارد فرق می‌کند و ضابطه کلی وجود ندارد.
نکته:
در این که دلالت ' انما ' بر حصر، به مفهوم است یا به منطوق، اختلاف وجود دارد؛ بیشتر اصولیون آن را به مفهوم می‌دانند، ولی کسانی مثل مرحوم ' میرزای نایینی ' این دلالت را به منطوق دانسته‌اند.
پانوشت
منابع
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه (140-141)
- کفایة الاصول : صفحه 249
- فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 510
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه (75-76)
- درر الفوائد : صفحه 208
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه (127-128)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه انّما به زیرصفحه انّما/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه (127-128)، 128
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 480، 481
- القرآن الکریم سوره 9 ، آیه 60
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1 : صفحه 381
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 428، 429، 430، 431، 442
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 611، 612، 613
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه (75-76)، 76، 77
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 479
- درر الفوائد : صفحه 208
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 163
- فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 510
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 509
- فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 510
- کفایة الاصول : صفحه 249
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه (140-141)، 141، 142، 144، 148، 149