اعجاز جدلی قرآن
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اعجاز جدلی قرآن : معجزه‌بودن قرآن از نظر شیوه جدلی آن
«اعجاز جدلی» یکی از وجوه اعجاز محتوایی قرآن است. قرآن برای تبیین معارف خود، گاهی از راه جدل وارد شده، و در ارائه جدل به شیوه‌ای عمل می‌کند که از توان افراد عادی بیرون است.
خداوند سبحان پیامبرش را به استفاده از جدل برای دعوت مردم امر می‌کند: «ادْعُ إِلِی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»؛ «با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به (شیوه‌ای) که نیکوتر است مجادله نمای» (نحل// 125) .
قرآن کریم در جدل و استدلال برای محاجّه با مخالفان از ابزارهای فراوان و مختلفی بهره برده است؛ مانند:
1. تحدی: خطاب قرآن به کفار قریش که اگر می‌توانند ده سوره مانند قرآن بیاورند و همچنین سخن حضرت ابراهیم (ع) با نمرود، مواردی از تحدی است.
2. محکوم‌کردن دشمن براساس کارهای خود وی و اثبات این که سخن او به ضرر او است نه به نفعش.
3. در آغاز، خود را با نظریه دشمن موافق جلوه‌دادن و سپس خلاف آن را ثابت کردن.
4. تلفیق جدل با استدلال؛ مانند مناظره ابراهیم (ع) با ستاره پرستان و….
نیز ر.ک:تحدی قرآن.