تشبیه ضمنی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تشبیه ضمنی : تشبیه مخفی و غیر صریح
یکی از اقسام تشبیه، «تشبیه ضمنی» در مقابل «تشبیه صریح» است.
هرچه تشبیه دقیق و مخفی‌تر باشد، در جان آدمی بیشتر نفوذ خواهد کرد. برخی معتقدند ممکن است تشبیه، برهانی نیز باشد که در آن، خود تشبیه آورده نشده، بلکه با اشاره آمده است.
در این تشبیه، مشبه و مشبهٌ‌به مانند سایر تشبیه‌ها به‌صورت معمول قرار نمی‌گیرند؛ بلکه با اشاره و از معنا فهمیده می‌شود و «مشبهٌ‌به»، برهان بر امکان اسناد وجه شبه به مشبه است؛ مانند شعر ابی‌فراس حمدانی:
- سیذکرنی قومی اذا جد جدهم وفی اللیلة الظلماء یفتقد البدر*
در این شعر، شاعر حال خود را که قومش جویای او هستند ولی او را نمی‌یابند، به حال بدر (ماه شب چهارده) تشبیه کرده است که در شب‌های تاریک و سیاه آرزو می‌شود. در این شعر، تشبیه ضمنی وجود دارد.
نیز ر.ک:تشبیه صریح.
منابع
- اسالیب البیان فی القرآن : صفحه 337