سُوَر عزائم
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
سُوَر عزائم : چهار سوره دارای سجده واجب
سور عزائم بر سوره هایی اظلاق می‌شود که سجده واجب دارند. عزائم به دو معنا است:
1. واجبات و فرایض: از این نظر به این سوره‌ها عزایم می‌گویند که سجده واجب دارند. در قرآن مجید پانزده آیه سجده دار است که 'شافعی' در همه آنها سجده را مستحبّ میداند و 'ابو حنیفه' در همه آنها به وجوب فتوی داده است. امّا شیعه به پیروی از ائمه اطهار علیهم السّلام فقط در چهار مورد از آنها سجده را واجب میداند که به محض خواندن یا شنیدن آنها، سجده واجب است و آن سوره‌ها عبارتند از: 1- سوره سجده؛ 2- سوره فصلت؛ 3- سوره نجم؛ 4- سوره علق. و سجده نمودن در غیر چهار سوره یاد شده را مستحب مؤکد میداند.
2. عزائم جمع 'عزیمت' و آن به معنای اراده و خواستن است: چون واجب است انسان به محض خواندن یا شنیدن آیات سجده‌دار این سوره‌ها، تصمیم قطعی به سجده بگیرد، به چهار سوره فوق، عزائم گفته‌اند.
به سجده‌ای که بواسطه شنیدن آیات سجده دار بجا آورده می‌شود 'سجده تلاوت' گویند، در برابر سایر اقسام سجده (سجده نماز، سجده فراموش شده، سجده سهو، سجده شکر و سجده تعظیم) . در سجده تلاوت، نهادن پیشانی و اعضاء سبعه بر زمین واجب است، چنانکه در سجده نماز معتبر است، ولی طهارت و استقبال قبله و ذکر و تشهد و سلام واجب نیست، هر چند مستحب است خواندن ذکر ' لا إله إلّا اللَّه حقّاً حقّاً، لا إله إلّا اللَّه تعبّداً و رقّاً، لا إله إلّا اللَّه إیماناً و صدقاً، سجدتُ لک یا ربّ تعبّداً و رقّاً، لا مستنکفاً و لا مستکبراً' چنانکه از بعض روایات مستفاد میگردد.
از حضرت رسالت پناه صلّی اللَّه علیه و آله مروی است که چون فرزند آدم آیه سجده تلاوت کند و سجده نماید شیطان از او کناره گیرد و گریه کند و گوید أی وای بر من! فرزند آدم مامور به سجده شد و سجده کرد و مستوجب بهشت گردید، و من مأمور به سجده شدم و عصیان ورزیدم و فرمان نبردم و مستحق دوزخ شدم.
نیزر. ک: سور سجده.
منابع
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سُوَر عزائم به زیرصفحه سُوَر عزائم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.