استعلا ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
استعلا ( اصول فقه ) : اظهار بزرگی در مقام طلب چیزی
استعلا به معنای اظهار علو و بزرگی در مقام طلب چیزی با بلند کردن صدا و یا حالت بزرگی به خود گرفتن میباشد؛ به بیان دیگر، استعلا، مقابل علو (بزرگی و رفعت مقام واقعی) میباشد و به حالتی گفته میشود که شخص هنگام امر کردن و طلب چیزی، به خود میگیرد و از موضع بالا و برتر با مأمور سخن میگوید، حتی اگر در واقع، مقام مأمور بالاتر از مقام او باشد؛ بنا بر این شخص مستعلی، ممکن است در واقع نیز عالی رتبه باشد و ممکن است دارای مقام عالی نباشد.
اصولیها در این مسئله که آیا در ماده امر به معنای طلب، علو و استعلا معتبر است یا نه، اختلاف دارند:
1. گروهی، مانند مرحوم ' آخوند خراسانی '، وجود علو را به تنهایی شرط میدانند، هر چند که شخص عالی در مقام طلب، تواضع نماید [۱] ؛
2. برخی، مانند مرحوم ' امام خمینی '، وجود علو و استعلا، هر دو، را شرط میدانند [۲] ؛
3. بعضی، وجود استعلا را به تنهایی کافی میدانند [۳] ؛
4. برخی دیگر، مانند مرحوم ' بروجردی '، وجود هیچ یک را شرط نمیدانند [۴] ؛
5. عدهای، وجود یکی از آن دو را کافی میدانند [۵].
پانوشت
منابع
- ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 405
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 30
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 68
- مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 207
- الاصول جلد 2 : صفحه 10
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
وابسته
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه استعلا ( اصول فقه ) به زیرصفحه استعلا ( اصول فقه )/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول الاستنباط : صفحه 77
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 58، 68
- الاصول جلد 2 : صفحه 10
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 30
- المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 305
- الموجز فی اصول الفقه : صفحه 51
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 214، 215
- ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 405
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 106
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 132
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 143
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 49
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 128
- کفایة الاصول : صفحه 83
- مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 207
- مقالات الاصول : صفحه 207
- مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 239
- منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 374