عملکردها

استعلا ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

استعلا ( اصول فقه ) : اظهار بزرگی در مقام طلب چیزی

استعلا به معنای اظهار علو و بزرگی در مقام طلب چیزی با بلند کردن صدا و یا حالت بزرگی به خود گرفتن می‌باشد؛ به بیان دیگر، استعلا، مقابل علو (بزرگی و رفعت مقام واقعی) می‌باشد و به حالتی گفته می‌شود که شخص هنگام امر کردن و طلب چیزی، به خود می‌گیرد و از موضع بالا و برتر با مأمور سخن می‌گوید، حتی اگر در واقع، مقام مأمور بالاتر از مقام او باشد؛ بنا بر این شخص مستعلی، ممکن است در واقع نیز عالی رتبه باشد و ممکن است دارای مقام عالی نباشد.

اصولی‌ها در این مسئله که آیا در ماده امر به معنای طلب، علو و استعلا معتبر است یا نه، اختلاف دارند:

1. گروهی، مانند مرحوم ' آخوند خراسانی '، وجود علو را به تنهایی شرط می‌دانند، هر چند که شخص عالی در مقام طلب، تواضع نماید [۱] ؛

2. برخی، مانند مرحوم ' امام خمینی '، وجود علو و استعلا، هر دو، را شرط می‌دانند [۲] ؛

3. بعضی، وجود استعلا را به تنهایی کافی می‌دانند [۳] ؛

4. برخی دیگر، مانند مرحوم ' بروجردی '، وجود هیچ یک را شرط نمی‌دانند [۴] ؛

5. عده‌ای، وجود یکی از آن دو را کافی می‌دانند [۵].

پانوشت

  1. کفایة الاصول : صفحه 83
  2. مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 239
  3. اصول الاستنباط : صفحه 77
  4. الموجز فی اصول الفقه : صفحه 51
  5. الموجز فی اصول الفقه : صفحه 51

منابع

  1. ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 405
  2. المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 30
  3. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 68
  4. مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 207
  5. الاصول جلد 2 : صفحه 10
  6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

اوامر ( اصول فقه )، علو ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استعلا ( اصول فقه ) به زیرصفحه استعلا ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الاستنباط : صفحه 77
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 58، 68
  • الاصول جلد 2 : صفحه 10
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 30
  • المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 305
  • الموجز فی اصول الفقه : صفحه 51
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 214، 215
  • ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 405
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 106
  • تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 132
  • حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 143
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 49
  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 128
  • کفایة الاصول : صفحه 83
  • مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 207
  • مقالات الاصول : صفحه 207
  • مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 239
  • منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 374